Σάββατο 5 Ιουνίου 2010

αναζητώντας ... τη χαμένη προοπτική

Αναζητώντας την πυξίδα "στον χαρτογραφημένο, κατά τα άλλα, δρόμο για την Ιθάκη" παραθέτω τους στοχασμούς συγγραφέων που αγαπώ.
"... ευθύνη στο σημερινό αδιέξοδο δεν είναι η υπεράσπιση της πτωχευμένης διαδρομής, είναι η διάνοιξη μιας, έστω και μικρής, προοπτικής..." (από το άρθρο του Τάκη Θεοδωρόπουλου, "Σφαλιάρες στο θέατρο σκιών", για ολόκληρο το κείμενο βλ. εδώ)
Αν και στο κείμενο γίνεται λόγος για την ευθύνη των πολιτικών ως ατόμων και όχι ως εκπροσώπων της πολιτικής τάξης, νομίζω πως ενδιαφέρει και αφορά όλους τους πολίτες. Ο καθείς και τα όπλα του βέβαια, επομένως η "διάνοιξη μιας μικρής προοπτικής" μπορεί να γίνει με νύχια ή με δόντια, στον ελάχιστο βαθμό που είναι μπορετό, για ένα βότσαλο ή έναν κόκκο της άμμου. Με πλήρη συναίσθηση της δυσκολίας του εγχειρήματος, με ορθολογισμό και με υπερπροσπάθεια, αλλά χωρίς τη συναισθηματική παραφορά που οδηγεί στην κτηνωδία:
«Η διάψευση όλων των προσδοκιών με την καταστροφή που έπληξε τη χώρα μου (καταστροφή που οι συνέπειές της θα κρατήσουν αιώνες) δεν περιοριζόταν μόνο στα πολιτικά γεγονότα: αφορούσε τον ίδιο τον άνθρωπο, τον άνθρωπο με την αγριότητά του, αλλά και με το αισχρό άλλοθι που χρησιμοποιεί για να συγκαλύψει αυτήν την αγριότητα, τον άνθρωπο που είναι πάντοτε έτοιμος να δικαιολογήσει τη βαρβαρότητά του με το συναίσθημά του. Καταλάβαινα πως η συναισθηματική παραφορά (στην ιδιωτική αλλά και στη δημόσια ζωή) δεν έρχεται σε αντίθεση με την κτηνωδία, αλλά ενώνεται μαζί της, αποτελεί τμήμα της...»
(Μίλαν Κούντερα, Μια συνάντηση, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2010, σελ. 97).
Και ακόμα για τη "διάνοιξη μιας μικρής προοπτικής" χρειάζεται ο καθείς μας το "κλειδί" μιας "αρρενωπής" αισιοδοξίας, μιας μαχητικής αγωνιστικότητας, μιας ελπίδας πως θα τα καταφέρει ενάντια στις προοπτικές, στο μέτρο που του αναλογεί:
«...Εγώ η ίδια συνήθως δε ζητώ
ούτε και παίρνω τίποτα
απ΄ όσα φορτικά επιμένει
να δίνει η ελπίδα
εκτός αν μου δώσει
κανένα κλειδί (...)
ό,τι κλειδί και να ΄ναι αυτό
και άλλης πόρτας, ξένης να΄ ναι
το αρπάζω
παρά να μείνω έξω».
(Κική Δημουλά, Τα Εύρετρα, Εκδόσεις Ίκαρος, 2010)

Το "κλειδί της ξένης πόρτας" προφανώς οδηγεί σε ένα "ξένο σπίτι", που θα βιωθεί ως οικείο, όταν το γεμίσουμε με την παρουσία μας. Άλλωστε, το δικό μας πόσο πια μας είναι οικείο;