Δευτέρα 25 Ιουλίου 2011

Ο παλαιοβιβλιοπώλης Μέντελ

Η εξαιρετική νουβέλα του Stefan Zweig "Ο παλαιοβιβλιοπώλης Μέντελ", που πρωτοεκδόθηκε το 1929, είναι "μια ιστορία σχετικά με τη βιβλιοφιλία και τους μορφωμένους ανθρώπους και για το πώς η τέχνη και η κουλτούρα τους αχρηστεύονται όταν έρχονται αντιμέτωπες με την άγρια πραγματικότητα του εικοστού αιώνα" (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).
Ο ομώνυμος ήρωας του αφηγήματος βυθίζεται στην ανάγνωση των βιβλίων του "όπως του είχαν διδάξει την ανάγνωση στο ταλμουδικό σχολείο, σιγανοτραγουδώντας και δονούμενος", χωρίς να βλέπει ή ακούει τι γίνεται γύρω του. "Πλάι του οι παίκτες του μπιλιάρδου θορυβούσαν και καβγάδιζαν, τρέχαν τα γκαρσόνια, κροτάλιζε το τηλέφωνο, σκούπιζαν το πάτωμα, άναβαν τη σόμπα, αυτός δεν έπαιρνε χαμπάρι". Ο κόσμος των βιβλίων τον απορροφά ολοκληρωτικά, αποτελεί γι' αυτόν τη μόνη πραγματικότητα στην οποία αξίζει να προσφέρει τον εαυτό του και η οποία αποτελεί γι' αυτόν πηγή ευτυχίας και αυτοπραγμάτωσης. "Όλα τα φαινόμενα της ύπαρξης ήταν γι' αυτόν ανύπαρκτα πριν χυθούν στο καλούπι των γραμμάτων, πριν συγκεντρωθούν και , κατά κάποιον τρόπο, αποστειρωθούν σ' ένα βιβλίο. [...] το άγγιγμα ενός πολύτιμου βιβλίου ισοδυναμούσε για τον Μέντελ με ό,τι θα σήμαινε για κάποιον άλλον η συνεύρεση με μια γυναίκα. Αυτές οι στιγμές ήταν οι πλατωνικές ερωτικές του νύχτες. Μόνο το βιβλίο ασκούσε πάνω του εξουσία, ποτέ το χρήμα".
Τι γίνεται όμως, όταν ο κόσμος της αντικειμενικής πραγματικότητας εισβάλλει βίαια στον κόσμο της κουλτούρας; Θα μπορέσει να υπερασπιστεί τον "κόσμο των βιβλίων, όπου δεν υπήρχε πόλεμος ούτε έλλειψη κατανόησης, παρά η αιώνια γνώση κι η επιθυμία για ακόμα μεγαλύτερη γνώση", όταν το βαρύ χέρι της εξουσίας και η φρίκη του πολέμου διακόπτουν την ευδαιμονία του, τη στιγμή μάλιστα που είναι απαράσκευος καθώς "δεν είχε συνειδητοποιήσει το ξέσπασμα του πολέμου, [...] δεν διάβαζε ποτέ του εφημερίδες κι ούτε μιλούσε σε άνθρωπο. Κι όταν οι εφημεριδοπώλες ξελαρυγγιάζονταν για να πουλήσουν έκτακτο παράρτημα κι έτρεχαν όλοι να προλάβουν, αυτός ποτέ ούτε σηκώθηκε απ' τη θέση του ούτε έστησε αυτί".

Κυριακή 24 Ιουλίου 2011

Λέσχη αλλόκοτων επαγγελμάτων & παρακωλυτές εξ επαγγέλματος


Αξίζει τον κόπο να διαβάσει κανείς το εξαιρετικό σπονδυλωτό μυθιστόρημα του G. K. Chesterton Λέσχη αλλόκοτων επαγγελμάτων (Άγρα 2005), οι ήρωες του οποίου κινούνται στο Λονδίνο των αρχών του 20ου αιώνα και, προσπαθώντας να λύσουν έναν γρίφο αστυνομικής υφής, έρχονται αντιμέτωποι με ένα πρωτόγνωρο επάγγελμα το οποίο εξηγεί το μυστήριο. Ευρηματικότητα και χιούμορ υψηλού επιπέδου σε αρκετά κεφάλαια του μυθιστορήματος, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το μυθοποιημένο επάγγελμα "Παρακωλυτές εξ επαγγέλματος", βασικός σκοπός του οποίου είναι η παρεμπόδιση της συνάντησης δύο ή περισσότερων ανθρώπων!

Και ενώ η μυθιστορηματική πλοκή αναδεικνύει τη δεινότητα του συγγραφέα, η ελληνική πραγματικότητα φαίνεται ότι προηγήθηκε της επίνοιας του G. K. Chesterton (το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε το 1905), εφόσον ο κοινοβουλευτικός μας βίος είχε ήδη γνωρίσει την παρελκυστική πολιτική του Δηλιγιάννη, με ιστορική την πολύωρη αγόρευση του βουλευτή Αρκαδίας Κατσικόπουλου (το όνομα δηλωτικό του προσώπου;) για την έννοια της λέξεως "μπουρμπουλήθρα" (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους της Εκδοτικής Αθηνών, τόμος ΙΔ΄, σελ. 21)!
  • Πόσα και ποια άραγε μέλη αριθμεί η συντεχνία "παρακωλυτές εξ επαγγέλματος" στη χώρα μας;
  • Πόσα και ποια καινούρια επαγγέλματα θα μπορούσε να προσθέσει στο μυθιστόρημα η νεοελληνική κακοδαιμονία, ή μάλλον υπανάπτυξη;

Τρίτη 19 Ιουλίου 2011

Υπολογίζοντας "ποιοι τα έφαγαν"

[...]
Αντεπιχείρημα 1: Τα συνολικά έξοδα για μεγάλα έργα στην Ελλάδα τα τελευταία 15 έτη δεν στοίχισαν μαζί με τις υπερτιμολογήσεις τους πάνω από 10 δις ευρώ (ΜΕΤΡΟ, Αττική Οδός, γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, αεροδρόμιο, Εγνατία κλπ.). Σ' αυτά πρέπει να προσθέσουμε και τα έργα της Ολυμπιάδας που στοίχισαν κατά την πιο απαισιόδοξη εκτίμηση 13 δις ευρώ. Τέλος, ας προσθέσουμε και τις εξοπλιστικές δαπάνες που στοίχισαν στην πιο ακραία περίπτωση 35 δις ευρώ. Το σύνολο λοιπόν όλων των δραστηριοτήτων που προσφέρουν ευκαιρίες πλουτισμού για τους πολιτικούς ανέρχεται σε 58 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι οι πολιτικοί είχαν την δυνατότητα να εισπράξουν ως μίζες το (εξωπραγματικό) ποσοστό του 15%. Αυτό μας δίνει σύνολο 8,7 δις ευρώ. Πρόκειται πράγματι για ένα πολύ σοβαρό ποσό, όμως είναι σταγόνα στον ωκεανό στο δημόσιο χρέος των 350 δις που χρωστάει το ελληνικό κράτος! Τα άλλα 341,3 δις ποιός τα «έφαγε»;
Αντεπιχείρημα 2: To 2011 o προϋπολογισμός των δημοσίων δαπανών ανήλθε σε 8,5 δις ευρώ. Οι καταναλωτικές δαπάνες του δημοσίου (προμήθειες) ανήλθαν σε 2,29 δις ευρώ. Το σύνολο λοιπόν αυτών των δυο δυνητικών πηγών αθέμιτου πλουτισμού ανήλθε σε 10,79 δις. Αν υποθέσουμε πάλι (εξωπραγματικές) μίζες της τάξης του 15% , τότε «φαγώθηκαν» συνολικά 1,615 δις. Όμως το ποσό αυτό ισοδυναμεί μετα βίας στο 0,7% του ΑΕΠ! Αλλά το έλλειμμα, αν δεν κάνω λάθος, ήταν 13% του ΑΕΠ. Τα άλλα 12,3% του ΑΕΠ ποιός τα “έφαγε”;
Προφανώς οι πολιτικοί έχουν τεράστια ευθύνη για την οικονομική κατάσταση που βρισκόμαστε. Όχι όμως επειδή «τα έφαγαν» όπως επιμένουν να διατείνονται πολλοί συμπολίτες μας. Η ευθύνη τους βρίσκεται κυρίως στην δημιουργία και διαιώνιση του πελατειακού κράτους. Και στο πελατειακό κράτος, όπως το λέει και ο όρος, ωφελούνται επίσης και κυρίως «οι πελάτες».

[...]

Ας υποθέσουμε ότι το δημόσιο από την δεκαετία του 80 είχε κατά μέσο όρο 300.000 υπεράριθμους δημοσίους υπαλλήλους. Αν βάλουμε τις μέσες (σημερινές ονομαστικές, για την προσαρμογή στο ονομαστικό επίπεδο αναλαμβάνουν οι διαχρονικοί τόκοι στο χρέος) απολαβές του μέσου υπεράριθμου που δουλεύει, κατά μέσο όρο, 25 έτη και έχει πάρει σύνταξη 5 χρόνια μαζί με το εφάπαξ, μπορούμε να δούμε τι κόστισαν οι υπεράριθμοι αυτά τα τελευταία 30 χρόνια. Αν προσθέσουμε και κατά μέσο όρο 50.000 προνομιούχους υπεράριθμους σε ΔΕΚΟ, με πιο ψηλές αμοιβές, εφάπαξ κλπ, βγαίνει ένα νούμερο άνω των 230 δις ευρώ.

Προσθέστε και 300.000 ελεύθερους επαγγελματίες - συστηματικούς μεγαλοφοροφυγάδες ΦΜΥ και ΦΠΑ, προσθέστε και τις «μίζες» των πολιτικών που ανέφερα στο προηγούμενο άρθρο - και να πώς έκλεισε το νούμερο του χρέους.

Με άλλα λόγια ο κ.Πάγκαλος είχε άδικο: Όχι δεν τα «έφαγαν» όλοι. Όπως δεν έχουν δίκιο και όσοι υποστηρίζουν ότι τα «έφαγαν» μόνο οι πολιτικοί. Τα «έφαγε» πολύ απλά ένα 7%-10% των πολιτών της χώρας.

Φυσικά η ευθύνη των πολιτικών ήταν τεράστια. Αυτό που έκαναν ήταν ότι μοίραζαν «δώρα» για λογαριασμό του φορολογούμενου και των Ευρωπαίων πιστωτών αξίας είτε ενός εκατομμυρίου και άνω (τόσο αξίζει η πρόσληψη στο δημόσιο στη ζωή ενός ατόμου) είτε δυο εκατομμυρίων και άνω (τόσο αξίζει η πρόσληψη στις ΔΕΚΟ). Με αυτά τα «δώρα» διασφάλιζαν την επανεκλογή τους για δεκαετίες και με όλα τα οφέλη που την συνόδευε. Πρώτο και πάνω απ' όλα, την μεγιστοποίηση της εξουσίας τους και δεύτερον τα όχι ευκαταφρόνητα υλικά οφέλη που συνοδεύουν την άσκηση του βουλευτικού επαγγέλματος (μισθός, αμάξι, δυνατότητα να προσλάβουν τη γυναίκα και κόρη στο γραφείο, κλπ). Τα οφέλη αυτά υπολογίζονται ότι αξίζουν για τον κάθε πολιτικό τουλάχιστον 5 εκ. ευρώ κατά τη διάρκεια της ζωής τους (200.000 απολαβές το χρόνο, για 20 χρόνια πολιτικής κάνει 4 εκατομμύρια μόνο, χωρίς να υπολογίζονται αυτοκίνητα, συντάξεις, τηλέφωνα, κλπ.)

Όμως το μεγαλύτερο οικονομικό κακό δεν το έκαναν οι υπεράριθμοι μόνο επειδή κατανάλωναν πόρους που ασφαλώς θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί αλλού. Το μεγαλύτερο κακό οφείλετο στο ότι η απασχόλησή τους έδινε λάθος σήματα στην αγορά σχετικά με τις επαγγελματικές επιλογές που θα έπρεπε να ακολουθήσουν οι επόμενες γενιές. Όπως έχει δείξει στις αναλύσεις του ο (αριστερός) κοινωνιολόγος Κώστας Τσουκαλάς, ολόκληρο το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα οικοδομήθηκε πάνω σε μια και μονο αρχή: Όχι πως να προσφέρει τα απαραίτητα εφόδια που απαιτούνται σε μια δυναμική και συνεχώς μεταβαλλόμενη κοινωνία, αλλά στο πώς να προετοιμάσει τους απόφοιτους να διεκδικήσουν μια θέση στο δημόσιο -σε ένα δημόσιο που φαινόταν να έχει άπειρες δυνατότητες απορρόφησης.

Από δύο άρθρα του Τάκη Μίχα στο Protagon.gr

Πρόεδρος ή τραπεζίτης;

"Oταν ήμουν νέος ήθελα μετά τον θάνατό μου να επιστρέψω και πάλι στην ζωή σαν Πρόεδρος των ΗΠΑ η σαν Πρωθυπουργός της Βρετανίας. Τώρα άλλαξα γνώμη. Θα ήθελα να επιστρέψω σαν Διεθνείς Αγορές"

(Αμερικανός Καθηγητής Οικονομικών)

Δεξιά ή αριστερά;

"H Διαφορά μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς στην Ελλάδα βρίσκεται στο ότι ο Κ. Καραμανλής στη διάρκεια της θητείας του διόρισε 100.000 άτομα στο δημόσιο, ενώ η Αριστερά θα προτιμούσε να διορίζονται τόσοι κάθε χρόνο"

(Φ. Γεωργελές - Athens Voice)