Κυριακή 31 Μαρτίου 2013

Οι ενοχές των ελίτ




Του Τάκη Θεοδωρόπουλου
Ο ελληνιστής Ρόμπερτ Νοξ έγραψε κάποτε πως μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι κλασικές σπουδές στην Αγγλία ήταν το διαβατήριο όσων ήθελαν να σταδιοδρομήσουν στη δημόσια διοίκηση. Στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα, η κατάσταση άλλαξε σταδιακά, με αποτέλεσμα σήμερα η μελέτη του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού, όταν δεν αποτελεί καταφύγιο κάποιων εκκεντρικών μυαλών, να χαράζει κάτι δύσβατα μονοπάτια.
Η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ εντόπισε το ίδιο ακριβώς φαινόμενο με διαφορετικά λόγια. Είπε πως ώς το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα ο κλασικός πολιτισμός άγγιζε τη συλλογική ευαισθησία των Ευρωπαίων. Μετά, έγινε μια υπόθεση που αφορά μόνον ειδικούς μελετητές.
Το φαινόμενο αποδίδεται στη μετατροπή της παιδείας σε μια βιομηχανία στελέχωσης των παραγωγικών δυνάμεων. Οι ρυθμοί της οικονομικής ανάπτυξης ήταν τέτοιοι που δεν επέτρεπαν στις ελίτ να φορτώνουν τις αποσκευές τους με τις αφαιρετικές της λατινικής ή τις απόψεις των αργόσχολων που κατοικούν στους πλατωνικούς διαλόγους.
Λειτούργησε και ένα ακόμη αντανακλαστικό, εξίσου ουσιαστικό. Η κλασική παιδεία, επειδή ήταν αυτή που γαλούχησε τις ευρωπαϊκές ελίτ, θεωρήθηκε και υπεύθυνη για την πολιτισμική αλαζονεία της Γηραιάς Ηπείρου. Οταν η Ευρώπη εγκατέλειψε τις αποικίες της και προσκάλεσε τους πληθυσμούς τους στο έδαφός της για την οικοδόμηση της πολυπολιτισμικής κοινωνίας, τη θέση της πολιτισμικής υπεροχής κατέλαβαν οι θεωρίες περί ισοτιμίας των πολιτισμών, ο απόλυτος μεταμοντέρνος σχετικισμός και η αντικατάσταση κάθε αξίας με τον σεβασμό του «άλλου». Ο,τι θύμιζε παρελθόν γεννούσε ενοχές. Η Ελλάδα, η Ρώμη και η Ιερουσαλήμ δεν ήταν οι πρέπουσες αναφορές στο περιβάλλον της πολιτικής ορθότητας. Στη δεκαετία του πενήντα, ο Καμύ αναζητούσε την επικαιρότητα της τραγικής σκέψης. Σήμερα, η μεγάλη πνευματική συζήτηση γίνεται γύρω από τους γάμους των ομοφυλοφίλων.
Η κλασική παιδεία δεν συμμετείχε στην οικοδόμηση της Ενωμένης Ευρώπης. Οπως δεν συμμετείχε ούτε ο χριστιανισμός ούτε και η μεγάλη ιουδαϊκή παράδοση. Οι ελίτ και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών ήταν τόσο απορροφημένες με την παραγωγή προδιαγραφών και κανόνων για την αλιεία της ρέγγας, ώστε να μην έχουν καιρό να ασχοληθούν με την τύχη του Πλάτωνα, του Δάντη ή του Κάφκα. Ξεχνώντας πως χωρίς αυτούς η ίδια η σημασία της λέξης Ευρώπη θα ήταν απλώς τεχνική. Απ’ την άλλη, η προοδευτική διανόηση ήταν τόσο θαμπωμένη από την προοπτική της πολυπολιτισμικής κοινωνίας και της ισοτιμίας της θρησκευτικής μουσικής του Μαλί με την Ενάτη του Μπετόβεν, ώστε να καταδικάζει ως αντιδραστική κάθε προσπάθεια υπενθύμισης του κλασικού και «αλαζονικού» ευρωπαϊκού παρελθόντος. Ακόμη και σε μια χώρα όπως η δική μας, για την οποία η σύνδεση με τον αρχαίο πολιτισμό είναι σχεδόν υπαρξιακό ζήτημα, οι «προοδευτικοί» φιλόλογοι απαιτούσαν την κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών στη μέση εκπαίδευση.
Το 2005 οι υπουργοί Εξωτερικών διέγραψαν από το προσχέδιο του ευρωπαϊκού συντάγματος την αναφορά στον Θουκυδίδη στο προοίμιο και οποιαδήποτε αναφορά στον χριστιανισμό από το ίδιο το κείμενο. Οι σημερινές ευρωπαϊκές δημοκρατίες, απεφάνθησαν, δεν έχουν σχέση με τη δουλοκτητική και σεξιστική δημοκρατία του Περικλή, και με τόσους μουσουλμάνους στο ευρωπαϊκό έδαφος θα ήταν τουλάχιστον άκομψο να αναφερθούν στις χριστιανικές καταβολές της μεγάλης ένωσης. Ακόμη και αν το σχέδιο συντάγματος εγκαταλείφθηκε και κανείς δεν το θυμάται πια, οι αρχές του εδραιώθηκαν. Και όσοι σήμερα αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν η Ευρώπη, το πιο φιλόδοξο μεταπολεμικό πολιτικό εγχείρημα, να στηρίζεται μόνον στις οικονομικές ισορροπίες των μελών της, δεν σκέφτονται ότι αυτή είναι η φυσιολογική κατάληξη της εγκατάλειψης κάθε πολιτισμικής προοπτικής από την οικοδόμησή της.
Ο Μονέ είχε πει ότι, αν ήταν να ξαναρχίσει το εγχείρημα, δεν θα ξεκινούσε από τον άνθρακα και τον χάλυβα, αλλά από τον πολιτισμό. Παραγνωρίζοντας τις αντιστάσεις που θα προέβαλλαν οι «προοδευτικές» ελίτ οι οποίες, εδώ και μισόν αιώνα προσπαθούν να αποδομήσουν τον καμβά της ευρωπαϊκής παράδοσης. Οι ίδιες ελίτ οι οποίες σήμερα διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους στο όνομα της αλληλεγγύης. Οι ίδιες ελίτ οι οποίες καταδικάζουν τον οικονομικό φιλελευθερισμό, ομνύουν όμως στο όνομα του πολιτισμικού φιλελευθερισμού.
Σε πείσμα της Αριστεράς που φωνάζει, μάλλον από συνήθεια, για την Ευρώπη των λαών, η μεγάλη ένωση θα μπορέσει να ξεπεράσει την πρώτη μεγάλη υπαρξιακή κρίση της ιστορίας της μόνον αν αλλάξουν νοοτροπία οι ελίτ της. Και επειδή η αλληλεγγύη στηρίζεται στο αίσθημα της κοινότητας, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό, για πολλούς αιώνες, οικοδομήθηκε πάνω στην παραδοχή ότι για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό η γλώσσα της αναφοράς υπήρξε πάντα ο ελληνορωμαϊκός κόσμος.

kathimerini.gr - Οι ενοχές των ελίτ

Κυριακή 24 Μαρτίου 2013

Απειλείται με λιθοβολισμό Τυνήσια Femen


Femen από ολόκληρο τον πλανήτη διαμαρτύρονται για την "επικύρηξη" της Amina από τον ιμάμη και πολιτικό Adel Almi. Η Amina είναι 19 ετών και μέλος των Femen. Πόσταρε στο facebook των Femen γυμνόστηθες φωτογραφίες, που στο σώμα της έχει γράψει με μαρκαδόρο "το σώμα μου ανήκει σε μένα, δεν είναι η πηγή της τιμής κανενός" ενώ σε άλλη φωτό γράφει: "fuck your morals". 
Απειλείται με λιθοβολισμό Τυνήσια Femen | www.athensvoice.gr

Ποιος κοροϊδεύει, ποιον;


Μετά και τη νέα κρίση με τους εκπροσώπους των δανειστών μας, γίνεται όλο και περισσότερο σαφές ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι πρωτίστως πολιτικό, με την έννοια ότι, στο σύνολό της, η πολιτική ηγεσία δεν είναι διατεθειμένη να αναλάβει την ευθύνη που συνεπάγεται η λήψη μέτρων που να δείχνουν ότι υπάρχει έστω η διάθεση να οικοδομηθεί ένα διαφορετικό δημόσιο, από αυτό που οδήγησε στην κρίση.
Πώς αλλιώς να εξηγηθεί ότι επί τρία χρόνια, τρεις κυβερνήσεις -και μάλιστα η τελευταία, που διαθέτει άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και στηρίζεται σε τρία διαφορετικά κόμματα- όχι μόνο δεν έχουν υλοποιήσει δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει έναντι των δανειστών μας, αλλά διατηρούν ανέπαφο αυτό το υπερτροφικό αναποτελεσματικό δημόσιο, που παράγει ελλείμματα και διαφθορά.
Και για όσους δυσπιστούν, ή θεωρούν υπερβολική την εκτίμηση ότι δεν υπάρχει η πολιτική βούληση για μια αποφασιστική παρέμβαση για την αντιμετώπιση κραυγαλέων παρανομιών και την ανατροπή παγιωμένων αντιλήψεων, πρακτικών, λειτουργιών και συμπεριφορών σε όλη την έκταση του δημοσίου, αρκεί να διαβάσει κανείς τον πίνακα που πριν από  δέκα ημέρες δημοσίευσε το Κυριακάτικο Έθνος, τη «Λίστα της Ντροπής», όπως εύστοχα την αποκάλεσε, όπου περιγράφονται αναλυτικά οι περιπτώσεις 1.301 υπαλλήλων, που είναι αντιμέτωποι με ποινικές διώξεις για 2012 αδικήματα, που διαπράχθηκαν την πενταετία 2007 – 2012 και οι οποίοι παραμένουν στις θέσεις τους, καθώς δεν έχουν τεθεί σε λειτουργία οι διαδικασίες για να τεθούν σε αργία!
  • Και μιλάμε για περιπτώσεις που αφορούν από απάτη, υπεξαίρεση, δωροδοκίες και παράβαση καθήκοντος, μέχρι ανθρωποκτονίες, νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα, πλαστογραφίες, ληστεία, βιασμό, ασέλγεια σε βάρος ανηλίκων, συμμετοχή σε κυκλώματα παιδικής πορνογραφίαςκατοχή και χρήση ναρκωτικών και πάει λέγοντας…
Μιλάμε κυριολεκτικά για ένα κατάλογο ντροπής, από τον οποίο όμως απουσιάζουν και όλοι εκείνοι που άπλωσαν όλα αυτά τα χρόνια ένα πέπλο κάλυψης και προστασίας, το οποίο επέτρεψε σε όλους αυτούς τους κατ’ ευφημισμόν αποκαλούμενους «επίορκους», να απολαμβάνουν με το αζημίωτο την μονιμότητα που παρέχει αφειδώς το δημόσιο, ακόμη και σε  απατεώνες του κοινού ποινικού δικαίου. Και αυτοί δεν είναι άλλοι από τους προϊσταμένους των υπηρεσιών που δεν άσκησαν ποτέ, κανέναν έλεγχο, τους συνδικαλιστικούςεκπροσώπους τους που έθαβαν στα πειθαρχικά συμβούλια τις υποθέσεις, τουςδικαστικούς που αρνούνται να μετάσχουν στα νέα πειθαρχικά συμβούλια, μέχρι βέβαια και τους υπουργούς που και παρενέβαιναν άμεσα για «να σώσουν» τους πελάτες – ψηφοφόρους τους, αλλά και έκαναν τα στραβά μάτια, μη ελέγχοντας τη λειτουργία των οργάνων που υποτίθεται ότι ήταν υπό την εποπτεία τους, διασφαλίζοντας έτσι ασυλία στη δράση των «επίορκων» - απατεώνων.
Και για να μη μένει καμιά αμφιβολία για τις πολιτικές ευθύνες που υπάρχουν και έχουν επιτρέψει τη διαιώνιση αυτής της εξοργιστικής κατάστασης, που εκτός των άλλων ντροπιάζει και διεθνώς τη χώρα, αρκεί να αναφερθεί ότι εδώ και 11 μήνες από την ψήφιση του νόμου, δεν έχουν συσταθεί ακόμη τα νέα Πειθαρχικά Συμβούλια, που υποτίθεται ότι θα επιλαμβάνονταν των υποθέσεων που εκκρεμούν, αλλά και θα έδιναν έναν ταχύτερο ρυθμό στις πειθαρχικές διαδικασίες.
Από τη μια η συνδικαλιστική ηγεσία, η ΑΔΕΔΥ, που αντιδρούσε στην ψήφιση ενός αυστηρότερου πειθαρχικού δικαίου – αλλά ανεχόταν και κάλυπτε όλα αυτά τα χρόνια το όργιο διαφθοράς και ανομίας στο δημόσιο – από την άλλη η άρνηση των Δικαστών να μετάσχουν στα νέα Πειθαρχικά Συμβούλια όπως προβλέπει ο νόμος – με άλλα λόγια, η άρνησή τους να εφαρμόσουν το νόμο! – και στη μέση, η αδυναμία της πολιτικής ηγεσίας να προχωρήσει άμεσα στη συγκρότηση των Πειθαρχικών Συμβουλίων και να παραπέμψει «για τα περαιτέρω» όσους αντιδρούσαν, ή αρνούνταν να μετάσχουν σ’ αυτά, είναι που οδήγησαν στη διαιώνιση της διάλυσης που χαρακτηρίζει σήμερα ολόκληρο το δημόσιο χώρο.
Και για ποιο αίσθημα δικαιοσύνης να μιλήσει κανείς, όταν διαπιστώνει ότι πλάι σε υπαλλήλους που εργάζονται πιστοί στο καθήκον τους, παραμένουν ανέγγιχτοι και επιβραβεύονται μάλιστα οικονομικά και όλοι εκείνοι που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την ανομία που επικράτησε στο δημόσιο…  Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περιβόητη υπόθεση των υπαλλήλων που είχαν οργανώσει το κύκλωμα της απάτης στο ΙΚΑ Καλλιθέας, αποκομίζοντας δεκάδες εκατομμύρια και οι οποίες εξακολουθούν να απολαμβάνουν το μισθό τους με τις ευλογίες όλων!
Πώς και γιατί;
Ιδού τι είπε μόλις πρόσφατα η Διοίκηση του ΙΚΑ:
-         Χρειάστηκαν επτά μήνες για να συνταχθεί η έκθεση των 1.200 σελίδων.
-         Πενήντα ημέρες για να επιδοθεί η έκθεση ελέγχου στους κατηγορούμενους υπαλλήλους.
-         Δύο μήνες για να εξετασθούν οι υποβληθείσες εντός πενθημέρου απολογίες τους!
Τώρα, όμως – το «τώρα», 11 μήνες μετά και αφού βέβαια είδε η υπόθεση το φως της δημοσιότητας – λέει η Διοίκηση του ΙΚΑ, «χωρίς καμία χρονική καθυστέρηση (!!!) η σχετική υπόθεση εισάγεται για συζήτηση και απόφαση στο Υπηρεσιακό Συμβούλιο εντός των προσεχών ημερών»!...
Και καλά, η Διοίκηση του ΙΚΑ χρειάστηκε 11 μήνες για όλη αυτή τη χαρτούρα, για να παραπέμψει «χωρίς καμία χρονική καθυστέρηση» την υπόθεση στο υπηρεσιακό συμβούλιο. Ο υπουργός που εποπτεύει τον Οργανισμό, ρώτησε, ζήτησε να μάθει τι γίνεται με αυτή την υπόθεση; Όχι, βέβαια. Περίμενε να το διαβάσει στις εφημερίδες. Όπως και ο άλλος συνάδελφός του, που πληροφορήθηκε από τις εφημερίδες ότι ο δολοφόνος του Γρηγορόπουλου, πρώην αστυνομικός, καταδικασμένος σε ισόβια, λαμβάνει στις φυλακές το ένα τρίτο του μισθού του! Όπως κι ένας ακόμη υπουργός, που πληροφορήθηκε μόλις πριν από λίγες ημέρες ότι δύο πρώην δημοτικοί υπάλληλοι, καταδικασμένοι, ο ένας σε ισόβια και ο άλλος σε κάθειρξη 17 χρόνων, γιατί δολοφόνησαν το Δήμαρχο Παγγαίου, εξακολουθούν να λαμβάνουν στις φυλακές όπου βρίσκονται το μισό μισθό τους!!!
Και υπάρχουν ακόμη 1.298 τέτοιες περιπτώσεις…
Και η κυβέρνηση τώρα μόλις ενημερώνεται…
Και ο πρωθυπουργός συναντιέται στο γραφείο του με την τρόικα (αν είναι δυνατόν…) για να τους δώσει κάτι «ασκήσεις επί χάρτου» που του έδωσε ο αρμόδιος υπουργός για τη δημόσια διοίκηση, τις οποίες, βέβαια, δεν αποδέχτηκαν οι κακοί της τρόικας, που αποχώρησαν περιμένοντας να προχωρήσουμε επιτέλους στην υλοποίηση όσων αποδεχτήκαμε ως δεσμεύσεις, για να πάρουμε την περιβόητη «δόση μαμούθ»…
Και τώρα τρέχουμε. Ξανά σύσκεψη του πρωθυπουργού με τον αρμόδιο υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης, για να ξαναδούμε τις «ασκήσεις επί χάρτου» και ξανά σύσκεψη των τριών αρχηγών… Για να δουν τι; Πώς θα ξεγελάσουν τους δανειστές για να μας αποδεσμεύσουν τη δόση του Μαρτίου, με κάποιες νέες «ασκήσεις επί χάρτου» που θα τους δώσουμε; Αφού οι άνθρωποι -και οι τρεις αρχηγοί, του πρωθυπουργού περιλαμβανομένου- το έχουν δηλώσει και μάλιστα ως «κόκκινη γραμμή»: Όχι απολύσεις στο Δημόσιο!
Ποιος κοροϊδεύει, ποιον, λοιπόν;
Πάντως, όχι οι «τροϊκανοί», που αυτοί κι αν το έχουν δηλώσει ξεκάθαρα:
-         Δεν «κόβετε» το Δημόσιο; Θα κόβουμε μισθούς και συντάξεις και θα βάζουμε εισφορές…


ολόκληρο το άρθρο εδώ Ποιος κοροϊδεύει, ποιον; | Μεταρρύθμιση

Παρασκευή 22 Μαρτίου 2013

Τότε, τι είναι δεξιό;

Η ιδέα δεν είναι καινούρια. Η ίδια πόζα μετά από δεκαετίες δίπλα στην παλιά έγινε μόδα στα χρόνια του ίντερνετ. Την έχουμε δει με ζευγάρια, με παρέες, με οικογένειες. Η φωτογράφος Ana Oliveira όμως, αποφάσισε να κάνει το ίδιο μόνο με ένα πρόσωπο. Παίρνοντας μια φωτογραφία από το παρελθόν του προσώπου που θέλει να φωτογραφίσει και βάζοντας την δίπλα σε μια φωτογραφία του παρόντος του προσπάθησε να δείξει τις σκληρές αλλαγές που επιφέρει ο χρόνος. Στα Identidades (Identities) and IdentidadesII (IdentitiesII) η Oliveira φέρνει τους ανθρώπους αντιμέτωπους με τον παλιό τους εαυτό. Οι πρωταγωνιστές μιμούνται την πόζα του παρελθόντος, την έκφραση του προσώπου, ακόμα και τα ρούχα. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Κάποιοι είναι τσακισμένοι από τον χρόνο και άλλοι διατηρούν την ίδια σπίθα στα μάτια με την νεανική τους φωτογραφία. Όλοι όμως έχουν αλλάξει μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Πηγή: www.lifo.gr

Τότε, τι είναι δεξιό; | ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | Protagon

Πέμπτη 21 Μαρτίου 2013

Το σκληρό πέρασμα του χρόνου

Η ιδέα δεν είναι καινούρια. Η ίδια πόζα μετά από δεκαετίες δίπλα στην παλιά έγινε μόδα στα χρόνια του ίντερνετ. Την έχουμε δει με ζευγάρια, με παρέες, με οικογένειες. Η φωτογράφος Ana Oliveira όμως, αποφάσισε να κάνει το ίδιο μόνο με ένα πρόσωπο. Παίρνοντας μια φωτογραφία από το παρελθόν του προσώπου που θέλει να φωτογραφίσει και βάζοντας την δίπλα σε μια φωτογραφία του παρόντος του προσπάθησε να δείξει τις σκληρές αλλαγές που επιφέρει ο χρόνος. Στα Identidades (Identities) and IdentidadesII (IdentitiesII) η Oliveira φέρνει τους ανθρώπους αντιμέτωπους με τον παλιό τους εαυτό. Οι πρωταγωνιστές μιμούνται την πόζα του παρελθόντος, την έκφραση του προσώπου, ακόμα και τα ρούχα. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Κάποιοι είναι τσακισμένοι από τον χρόνο και άλλοι διατηρούν την ίδια σπίθα στα μάτια με την νεανική τους φωτογραφία. Όλοι όμως έχουν αλλάξει μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Πηγή: www.lifo.gr


Το σκληρό πέρασμα του χρόνου | ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ | LiFO

Πυκνή ομίχλη καλύπτει το Ντουμπάι


Ο Γερμανός φωτογράφος Sebastian Opitz απαθανάτισε την πετρελαιοπαραγωγό μητρόπολη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, κατά τη διάρκεια μιας πυκνής πρωινής ομίχλης. Καθώς σύννεφα έχουν καλύψει όλη την πόλη, οι κορυφές των ουρανοξυστών διακρίνονται από τον 85ο όροφο του Princess Tower όπου βρέθηκε ο φωτογράφος και δίνουν την αίσθηση ενός ουράνιου αστικού τοπίου.   «Ζω στο Ντουμπάι πάνω από τέσσερα χρόνια και πάντα περίμενα αυτή τη μέρα. Κάτι τέτοιο συμβαίνει μόνο 4-5 ημέρες το χρόνο και η ομίχλη έχει διαλυθεί ως τις 9 το πρωί. Οπότε πρέπει να βρίσκεσαι στην κορυφή του ουρανοξύστη νωρίς, πριν την αυγή», εξηγεί ο Opitz. Πηγή: www.lifo.gr







Πυκνή ομίχλη καλύπτει το Ντουμπάι | ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ | LiFO

Το δολοφονικό χαμόγελο της φάλαινας


Μια φάλαινα ψάχνει για την τροφή της κάτω από τα νερά της Χαβάης. Ο 60χρονος Αμερικανός φωτογράφος Doug Perrine κατάφερε να την αποθανατίσει με το στόμα ανοιχτό, σαν να χαμογελάει. Πηγή: www.lifo.gr
Η φωτογραφία της ημέρας | E.T.C. | LiFO

Η Κύπρος είναι το Βατερλό όλων των ελληνικών μύθων


ΗΚύπρος είναι το Βατερλό όλων των ελληνικών δημαγωγικών μύθων. Και ΑΟΖ είχαν ανακηρύξει και τα πετρέλαια διαπραγματεύονταν και Ρώσους φίλους και καταθέτες διέθεταν και αριστερό πρόεδρο είχαν, όχι «δοσίλογους» όπως εμείς. Κι όμως, ούτε ο συχωρεμένος ο Τσάβες τους έστειλε δωρεάν πετρέλαιο, ούτε οι Ρώσοι και οι Κινέζοι τους δάνεισαν. Και ο Χριστόφιας κλαίγοντας τους ανακοίνωσε τη χρεοκοπία και τα μνημόνια. Το ’χουν αυτό οι συμπατριώτες μας, όταν χρεοκοπούν οι πολιτικές τους, κλαίνε. Πριν 9 χρόνια ένας άλλος εξίσου μεγάλος πατριώτης τορπίλισε το όνειρο δεκαετιών, την επανένωση του νησιού, τον τερματισμό της κατοχής. Για να μη μοιραστεί την ευημερία της η πλουσιότερη κοινότητα με την πιο φτωχή. Κλαίγοντας κι αυτός. Η ιστορία εκδικείται.
Από το τέλος του 2009, που μάθαμε τι μας συμβαίνει, μέχρι και πριν λίγο καιρό, ο ελληνικός λαϊκισμός ζητούσε διαγραφή του χρέους, «δεν χρωστάμε, δεν πληρώνουμε». Όταν πέρυσι «κουρεύτηκε» ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους, έκπληκτοι διαπιστώσαμε ότι το επαναστατικό εκείνο αίτημα που συγκλόνιζε τις πλατείες δεν ήταν τόσο ανέφελο. Ασφαλιστικά ταμεία, ασφαλιστικές εταιρείες, δημόσιες επιχειρήσεις, πανεπιστήμια, νοσοκομεία και δεκάδες χιλιάδες πολίτες είδαν ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας τους να εξανεμίζεται. Οι τράπεζες συντηρούνται με ορό, οι μέτοχοί τους έχασαν την αξία των μετοχών τους. Τότε καταλάβαμε, όσοι ήθελαν να καταλάβουν, ότι ηρωικές λύσεις δεν υπάρχουν, όλες συνεπάγονται απώλειες. Ο ελληνικός λαϊκισμός, όμως, δεν είχε και πάλι πρόβλημα. Τώρα διαδήλωνε για το ακριβώς αντίθετο: Υπεξαιρέσατε τα λεφτά των ταμείων, κλέψατε τις οικονομίες του κόσμου που τις είχε τοποθετήσει σε ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου. Ο λαϊκισμός δεν έχει λύσεις για τα προβλήματα, για κάθε πρόβλημα έχει έναν εχθρό.
Τόσα χρόνια ακούμε για τους στυγνούς «οικονομικούς δολοφόνους» που δίνουν στις τράπεζες τα λεφτά των φορολογουμένων. Δεν πρέπει να λες πολλά, γιατί καμιά φορά εισακούεσαι. Στην περίπτωση της Κύπρου, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα επέλεξε διαφορετικό σχέδιο διάσωσης. Εκεί η φούσκα ήταν στις τράπεζες, οπότε το κόστος της διάσωσης δεν το ανέλαβαν μόνο οι φορολογούμενοι με φόρους και μειώσεις μισθών αλλά και οι επενδυτές. Παραδόξως ούτε τώρα είναι ευχαριστημένος ο λαϊκισμός. Μιλάει για «εκδικητική μανία των Γερμανών που διαπράττουν έγκλημα κατά του κυπριακού λαού». Κατά πώς φαίνεται, οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι πρέπει να πληρώσουν για να μη μειωθούν οι καταθέσεις των Ρώσων ολιγαρχών.
Με άλλα λόγια, όσοι έχουν δανείσει την Ελλάδα είναι «τοκογλύφοι» που πρέπει να αναλάβουν το επενδυτικό ρίσκο και να χάσουν τα λεφτά τους. Εκτός αν είναι Έλληνες και Κύπριοι, οπότε ονομάζονται καταθέτες αντί επενδυτές και πρέπει να μη χάσουν τίποτα. Ποιος θα πληρώσει; Κανείς, οι Γερμανοί, οποιοσδήποτε εκτός από μας. Αυτή είναι η νέα ελληνική μεγάλη ιδέα. Να πληρώνουν πάντα οι άλλοι.
Είναι καλό το σχέδιο διάσωσης για την Κύπρο; Όπως όλα, έχει θετικά και αρνητικά στοιχεία, αλλά κυρίως εξαρτάται από την εφαρμογή του. Απ’ ό,τι φαίνεται, οι αδελφοί μας στο νησί μάς συναγωνίζονται στον αυτοκαταστροφικό λαϊκισμό, ήδη οι υπεύθυνοι της χρεοκοπίας έχουν κηρύξει αντιμνημονιακό αγώνα κι αυτοί, ζητάνε δημοψήφισμα, έξοδο από την ευρωζώνη, επιστροφή στην κυπριακή λίρα. Δηλαδή, ακόμα πιο καταστροφικές λύσεις. Λες και η έξοδος από το ευρώ θα γεμίσει τα ταμεία των τραπεζών που έχουν καταρρεύσει. Οι κυπριακές τράπεζες έχουν καταθέσεις πολλές φορές πάνω από το ΑΕΠ της χώρας. Το 63% αυτών των καταθέσεων είναι ξένα κεφάλαια, ιδίως ρώσικα. Κανένα κράτος δεν μπορεί να διασώσει και να στηρίξει ένα υπερδιογκωμένο τραπεζικό σύστημα με τζίρο πολλές φορές το ΑΕΠ του. Φαίνεται δίκαιο και άμεσα αποτελεσματικό να αναλάβουν ένα μέρος της διάσωσης τα παρκαρισμένα στην Κύπρο κεφάλαια. Βέβαια, αυτό εγκυμονεί τον κίνδυνο της αποσταθεροποίησης του τραπεζικού συστήματος του Νότου, έπεσε ένα ταμπού. Κυρίως όμως διακινδυνεύεται η θέση της Κύπρου ως φορολογικού παραδείσου της Μεσογείου. Τα ρώσικα κεφάλαια μπορεί να αναζητήσουν ασφαλέστερο λιμάνι.
Μέχρι τώρα, το σχέδιο προβλέπει 9,9% κούρεμα για τις πάνω από 100.000 καταθέσεις και 6,7% για λιγότερες. Όλοι όσοι κόπτονται για τους μικροκαταθέτες, το ρόλο του νησιού στο έργο «ωραίο μου πλυντήριο» σκέφτονται φυσικά και όχι τον «καημένο το λαό». Όπως τους είπε και ο Αναστασιάδης, η ζημιά του κουρέματος είναι όση οι τόκοι 2 χρόνων. Δηλαδή ένας καταθέτης των 20 χιλιάδων θα χάσει 1.340 ευρώ. Μακάρι να χρεοκόπησε η χώρα σου και αυτό να είναι το μόνο σου κόστος. Η συζήτηση πάλι και εδώ είναι προσχηματική. Οχυρώνονται πίσω από τους μικροκαταθέτες για να προστατεύσουν τα μεγάλα διεθνή και ντόπια κεφάλαια. Όταν ο αρχιεπίσκοπος έμπλεος οργής μιλάει για τους «πρόστυχους Ευρωπαίους», έχει τα δίκια του. Η εκκλησία είναι η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη του νησιού.
Όπως φαίνεται, εντός των επόμενων ωρών αυτό θα διορθωθεί, οι καταθέσεις των μικροαποταμιευτών δεν θα φορολογηθούν. Είναι πιο δίκαιο. Είναι πιο σωστό; Αν φορολογήθηκαν όλοι, ήταν για να μην αυξηθούν σημαντικά οι απώλειες για τα μεγάλα διεθνή κεφάλαια. Αν οι κάτω από 100.000 δεν φορολογηθούν τότε θα πρέπει να ανέβει πολύ πάνω από το 10% το τέλος για τις μεγαλύτερες καταθέσεις. Πράγμα που θα οδηγήσει σε βίαιη φυγή. Όμως η Κύπρος έχει εξασφαλίσει την ευημερία των τελευταίων χρόνων –πρώτη σε κατανάλωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση με δεύτερη την Ελλάδα– ακριβώς σ’ αυτό το ρόλο: των νησιών Κέιμαν της Μεσογείου. Κάθε απόφαση έχει υπέρ και κατά και τίποτα δεν είναι έτσι όπως οι εγχώριοι εδώ κι εκεί δημαγωγοί θέλουν να παρουσιάσουν. Στην πραγματικότητα οι Κύπριοι πρέπει να καταγράψουν τις ζημιές τους, λίγη σημασία έχουν τα ποσοστά, και να προσπαθήσουν γρήγορα να επανέλθουν στην κανονικότητα και να ξανακερδίσουν όσα έχασαν. Το ’χουν ξανακάνει. Είναι αμφίβολο αν θα γίνει έτσι απλά. Όπως έχει ήδη φανεί, στις μπερδεμένες μέρες μας, ο λαϊκισμός οδηγεί σε αυτοκαταστροφικές επιλογές.
Το ηθικό δίδαγμα των τελευταίων χρόνων κι εδώ κι εκεί είναι ότι δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα. Εμείς πιστέψαμε ότι θα δανειζόμαστε εσαεί, όλο και περισσότερα, μέχρι να γίνουμε όλοι δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι στα 50. Αυτοί πίστεψαν ότι θα παρκάρουν τα ρώσικα λεφτά στα θησαυροφυλάκια και θα ζουν άνετα μ’ αυτό μόνο. Η κρίση που αντιμετωπίζει η Δύση είναι πολύ μεγάλη για να επιτρέπει τέτοιες ανέμελες νησίδες. Οι χώρες μας πρέπει να επιστρέψουν στη δουλειά, να παράγουν και να πουλάνε στον κόσμο, αν θέλουν να διατηρήσουν το επίπεδό τους. Το ακόμα μεγαλύτερο μάθημα όμως είναι ότι η οικονομία είναι ρίσκο, η ζωή είναι ρίσκο. Ότι έχει κινδύνους, ότι πρέπει να κάνουμε συνέχεια επιλογές. Και πρέπει να βρίσκουμε τις πιο δίκαιες και πιο αποτελεσματικές κάθε φορά. Όσοι παρουσιάζουν μια ζωή εύκολη, βολική, χωρίς προσπάθεια, που όλοι μπορούμε να απολαύσουμε απλώς κάτι «κακοί» μας τη στερούν, είναι αυτοί που προτείνουν πάντα τις χειρότερες λύσεις, τις πιο άδικες, την ηρωική αυτοκτονία. Οι λύσεις δεν είναι μαύρο-άσπρο, έχουν υπέρ και κατά, είναι περίπλοκες, έχουν κόστος.
Τις ίδιες αυτές μέρες, οι εφημερίδες γράφουν για τους Έλληνες που έχασαν τα λεφτά τους επενδύοντας σε ολλανδικά ομόλογα της τράπεζας SNS. Εκεί το κράτος αποφάσισε να «μη σώσει την τράπεζα με τα λεφτά των φορολογούμενων». Όπως ζήταγαν και κάποιοι εδώ. Αυτοί όμως οι Έλληνες έχασαν όλα τα λεφτά τους. Όπως θα τα έχαναν όλα αν συνέβαινε το ίδιο εδώ ή στην Κύπρο. Οι Κύπριοι θα χάσουν μέχρι 9,9% των καταθέσεών τους. Όσοι ήταν μέτοχοι στις ελληνικές τράπεζες, μεγάλο μέρος των Ελλήνων πολιτών δηλαδή, βλέπουν τώρα τις μετοχές να κάνουν μερικά λεπτά. Κι αν είχαμε γυρίσει στη δραχμή θα είχαμε χάσει τα 2/3 των χρημάτων μας. Η πραγματική ζωή είναι διαφορετική από τα συνθήματα. Ψύχραιμα πρέπει να σταθμίζεις τις επιλογές, να αποφεύγεις τα χειρότερα.
Οι εύκολες λύσεις, οι διαχωρισμοί σε ηρωικούς πατριώτες και προδότες του έθνους, είναι πάντα οι αυτοκαταστροφικές επιλογές. Οι Κύπριοι θα έπρεπε ήδη να το έχουν μάθει αυτό.

the paper - Edito 428 | www.athensvoice.gr

Κυριακή 17 Μαρτίου 2013

Ο Γκρίλο και το τέλος των κομμάτων

Μετά το κοινοβούλιο, τα πολιτικά κόμματα υπήρξαν πραγματικά η μεγαλύτερη πολιτική εφεύρεση στη σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης. Παρίες της πολιτικής ζωής, στην αρχή, εκφραστές διαιρέσεων της βούλησης του έθνους που λογιζόταν από τους φιλοσόφους ως ενιαία, επέβαλαν στη συνέχεια την παρουσία τους. Πραγματικές πολεμικές μηχανές στον αγώνα του ανθρώπου για την κατάκτηση της εξουσίας.

Ιδιαίτερα το κόμμα-μαζών (mass party), αυτή η πρωτοποριακή για την εποχή της πολιτική οργάνωση, που κινητοποίησε ολόκληρες κοινωνικές ομάδες, άλλαξε τον τρόπο που οι άνθρωποι έβλεπαν και σκέφτονταν την πολιτική, στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα. Το κόμμα-μαζών, εκτός από την ενστάλαξη πολιτικών ταυτοτήτων στους ψηφοφόρους, κατάφερε να θεσμοποιήσει τον ρόλο του και να εγγραφεί ως πρωταγωνιστής μέσα στον συνταγματικό κόσμο των σύγχρονων ευρωπαϊκών δημοκρατιών. Αναμφίβολα, στα μέσα του 20ού αιώνα, η δημόσια σφαίρα άνηκε στα κόμματα.

Οι καιροί αλλάζουν. Στα τέλη του ’80, παρατηρήθηκαν οι πρώτοι τριγμοί στο κομματικό οικοδόμημα. Αρχικά, ήταν η δραματική συρρίκνωση του αριθμού των μελών τους. Οι πολίτες, συγκινούμενοι ολοένα και λιγότερο από τις πολύωρες, βαρετές και συχνά ανούσιες εσωτερικές διαδικασίες, εγκατέλειπαν τα κόμματα, με γοργούς ρυθμούς. Η τηλεόραση και στη συνέχεια το διαδίκτυο επιτελούσαν καλύτερα και πιο αποτελεσματικά τις περισσότερες από τις λειτουργίες που τα κόμματα πραγματοποιούσαν παραδοσιακά. Οι εκατοντάδες χιλιάδες ακτιβιστές αραίωσαν τόσο πολύ, ώστε τα κομματικά ηνία να μείνουν στα χέρια των ολιγάριθμων επαγγελματιών της πολιτικής και της επικοινωνίας. Το κόμμα-μαζών ξέκοβε από την κοινωνία, σφιχταγκάλιαζε το κράτος και η κομματική πολιτική καταντούσε το απόλυτο κρατικοδίαιτο επάγγελμα. Το κόμμα άρχισε να γίνεται συνώνυμο της διαφθοράς.

Η εκδίκηση, από την πλευρά της κοινωνίας, δεν άργησε να φανεί. Η αναπήδηση στη δημόσια σφαίρα μη-κομμάτων και γραφικών υποψηφίων (κόμματα κυνηγών και ψαράδων, «Τσιτσιολίνες», κ.λπ.) υποδείκνυε τη γέννηση μιας ισχυρής αντι-κομματικής και αντι-πολιτικής τάσης στο ευρωπαϊκό εκλογικό σώμα. Από γραφική, η τάση αυτή άρχισε να δείχνει επικίνδυνη όταν συνδέθηκε με αντισυστημικά και αντι-φιλελεύθερα αιτήματα και επαγγελίες. Επρόκειτο για αυτό που ονομάστηκε συνοπτικά - και κάπως αμήχανα: λαϊκιστική άκρα Δεξιά. Ο Λεπέν παρουσιάστηκε μπροστά στην πόρτα της γαλλικής Προεδρίας.

Η υπονόμευση του κομματικού φαινομένου δεν σταμάτησε εκεί. Ολοένα και πιο συχνά έδιναν παρών στον πολιτικό στίβο ηγέτες που ξεπερνούσαν κατά πολύ την ισχύ των κομμάτων και των γραφειοκρατιών τους. Χαρισματικοί και σύγχρονοι έκαναν τα κόμματα να φαίνονται σαν ο πιο αναχρονιστικός θεσμός των δημοκρατιών μας. Ο Μπερλουσκόνι υπήρξε ο πιο χαρισματικός από αυτούς τους ηγέτες, αν και όχι απαραίτητα ο πιο σοβαρός.

Η απελπισία είναι σύμβουλος αλλαγής. Τα κόμματα αντιλήφθηκαν πως η «αντι-κοινωνία» που είχαν οικοδομήσει γνώριζε την αποσύνθεση πλέον και πως είχαν πάψει να είναι ελκυστικά. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα γα το σπάσιμο των διαχωριστικών γραμμών ανάμεσα στην έννοια του μέλους και του μη-μέλους και η ριζοσπαστική, υπό το πρίσμα των ευρωπαϊκών πολιτικών συνηθειών, ιδέα της εκλογής των προέδρων των κομμάτων όχι από την κομματική βάση, αλλά από το εκλογικό σώμα στο σύνολό του. Από την άποψη αυτή, η επιλογή του Γ. Παπανδρέου, το 2004, υπήρξε μια τομή για όλη σχεδόν την Ευρώπη. Έκτοτε, αρκετά άλλα πολιτικά κόμματα υιοθέτησαν αυτήν την πρακτική χωρίς ίσως να αντιλαμβάνονται πως, μεσοπρόθεσμα, αυτή η επιλογή θα είχε συνέπειες για αυτά τα ίδια. Η κοινωνία θα εισχωρούσε στα κόμματα με έναν τρόπο βίαιο αλλά παροδικό και, σε μεγάλο βαθμό, θα υπονόμευε την ίδια τους την ύπαρξη.

Όλα αυτά τα χρόνια, τα καθιερωμένα πολιτικά κόμματα προσπάθησαν να κατοχυρώσουν την παρουσία τους στην πολιτική ζωή με διάφορους τρόπους και να εμποδίσουν νεοεισερχόμενους να καταλάβουν την αρένα. Αφού έκαναν τον εαυτό τους μέρος των Συνταγμάτων των δημοκρατιών και υποχρέωσαν τους πολίτες να πληρώνουν φόρους για τα έξοδά τους, έβαλαν κάθε λογής θεσμικό φραγμό στους «απέξω». Σε αρκετές περιπτώσεις προχώρησαν σε ευφάνταστες ρυθμίσεις που φλέρταραν με τον αυταρχισμό, αλλά οι πολίτες και οι κοινωνίες τις θεώρησαν τότε φυσιολογικές (για παράδειγμα, ρύθμιση του τηλεοπτικού χρόνου με βάση τη δύναμη των κομμάτων στη Βουλή).

Οι χρόνοι, όμως, πράγματι αλλάζουν. Ό,τι προσπαθούσαν τα κόμματα να το εμποδίσουν να μπει από την πόρτα, εισβάλει τώρα από το παράθυρο. Τα σύγχρονα λαϊκιστικά κινήματα, οι νέοι παρίες της πολιτικής, αυτοί οι ημιάγριοι των διαδικασιών του κοινοβουλευτισμού, απειλούν να φέρουν τα πάνω-κάτω. Τα λαϊκιστικά κινήματα και κόμματα, όπως αυτό του Γκρίλο, αποτελούν για το πολιτικό σύστημα ό,τι οι φυλές των Βησιγότθων και των άλλων βαρβάρων για την αρχαία Ρώμη: μια απειλή. Κι όμως, όλοι διαισθανόμαστε, πως -παρά την εντελώς πρωτόγονη, πολλές φορές, πολιτική τους αντίληψη και συμπεριφορά- συνιστούν μια κάποια ανανέωση στα βαλτωμένα ύδατα της πολιτικής, αλλιώς δεν θα ασχολούμασταν μαζί τους.

Οι χρόνοι αλλάζουν, μερικές φορές, πολύ γρήγορα. Τα πολιτικά κόμματα τα οποία γνωρίσαμε και με τα οποία μεγαλώσαμε εμείς, οι γονείς μας και οι παπούδες μας, σε κάποια χρόνια μάλλον δεν θα υπάρχουν πια. Ενδεχομένως, η δική μου γενιά ή η επόμενη να ζήσει και το τέλος των πολιτικών κομμάτων και την αντικατάστασή τους από άλλες οργανωμένες μορφές αντιπροσώπευσης. Μην τρομάζουμε. Το σημαντικό δεν βρίσκεται εδώ. Η φιλελεύθερη δημοκρατία έζησε και στο παρελθόν χωρίς κόμματα και μπορεί να ξαναζήσει και στο μέλλον.

Το σημαντικό βρίσκεται αλλού. Στην ικανότητα της φιλελεύθερης δημοκρατίας να αναγεννηθεί, απορροφώντας αιτήματα και αφομοιώνοντας νέες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις μέσα στο πλαίσιο της. Ας σκεφτούμε ότι το έκανε επιτυχημένα στο δέκατο ένατο αιώνα και στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού, με τη σταδιακή κατοχύρωση του καθολικού δικαιώματος της ψήφου. Το έκανε, επίσης, επιτυχημένα ενσωματώνοντας πολιτικές δυνάμεις που γεννήθηκαν ως ορκισμένοι εχθροί της. Μπορεί να το κάνει επιτυχημένα και τώρα, εφόσον αντιληφθεί πως επιβάλλεται να ανοίξει το πολιτικό παιχνίδι, καθώς η κλειστή πολιτική αγορά δεν προσφέρει τις λύσεις που προσέφερε άλλοτε. Χρειάζεται να μπει νέο αίμα. Τελικά, αυτοί οι βάρβαροι λαϊκιστές ίσως πράγματι να συνιστούν «μια κάποια λύσις». Όπως και να ʼχει, οι καιροί θα μας το δείξουν.

Ο Γκρίλο και το τέλος των κομμάτων | Μεταρρύθμιση

Πέμπτη 14 Μαρτίου 2013

Η συγκριτική ματιά

Δύο άνθρωποι περπατούν στο δάσος. Αίφνης, εμφανίζεται μία αρκούδα με απειλητικές διαθέσεις. Ο ένας άνθρωπος ετοιμάζεται να το βάλει στα πόδια. Οπότε, τον ρωτάει ο άλλος: «Νομίζεις ότι μπορείς να τρέξεις γρηγορότερα από την αρκούδα;», Και του απαντάει ο άλλος: «Όχι, αλλά μου φτάνει ότι τρέχω γρηγορότερα από εσένα!».

Αυτή είναι μία διάσταση που συχνά παραγνωρίζεται στις συζητήσεις που γίνονται για την έξοδο από την κρίση. Αν υποθέσουμε ότι η αρκούδα είναι η οικονομική κρίση και οι άνθρωποι στο δάσος οι διάφορες χώρες, τότε το μήνυμα είναι ότι εκείνο που μετράει δεν είναι πόσες μεταρρυθμίσεις έχει κάνει μία χώρα, αλλά πόσες έχει κάνει σε σχέση με τις άλλες. Με άλλα λόγια: Το αν η Ελλάδα μείωσε τον αριθμό αδειών που χρειάζεται κανείς για να ανοίξει μία επιχείρηση, από 50 σε 25, αυτό δεν σημαίνει απολύτως τίποτα όταν υπάρχουν χώρες όπου απαιτούνται 3, 2 ή ακόμα και καμία άδεια για να στήσεις μία επιχείρηση.



Η συγκριτική αυτή διάσταση όχι απλά υποβαθμίζεται συνεχώς στις συζητήσεις εδώ, αλλά -επιπλέον- πολλές φορές προκαλεί την κατακραυγή. Όπως συνέβη πρόσφατα όταν ο καθηγητής Γ. Μέργος τόλμησε να συγκρίνει τις αποδοχές στην Ελλάδα με αυτές άλλων χωρών. Ή όπως συμβαίνει όταν κάποιος τολμήσει να συγκρίνει τα ελληνικά ΑΕΙ με αυτά του εξωτερικού ή τις επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε σχέση με τις αντίστοιχες επιδόσεις μαθητών άλλων χωρών. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις  η συγκριτική διάσταση υποβαθμίζεται με διάφορες αστείες δικαιολογίες. Άλλοτε φταίει η μεθοδολογία της σύγκρισης (στην περίπτωση π.χ. του τεστ της PIZA) άλλοτε το γεγονός ότι κατά κάποιον τρόπο οι Έλληνες είναι περιούσιος λαός («εμείς δεν είμαστε Ασιάτες» στην περίπτωση των μισθών κ.λπ.). Άλλοτε πάλι η απουσία της συγκριτικής διάστασης απλά αντιπροσωπεύει τον επαρχιωτισμό και εθνοκεντρισμό, τόσο του εκπαιδευτικού συστήματος, όσο και των περισσοτέρων ΜΜΕ της χώρας που, φυσικά, παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των αντιλήψεων των πολιτών της χώρας.

Η συγκριτική διάσταση είναι καθοριστική για να έχει κάποιος μία σαφή αντίληψη για την πορεία της χώρας. Ελάχιστα ενδιαφέρει πόσο μειώθηκαν οι μισθοί τα τελευταία δυο-τρία χρόνια: Αυτό που μετράει είναι πού βρίσκεται σήμερα η παραγωγικότητα του Έλληνα εργαζομένου σε σχέση με την παραγωγικότητα των εργαζομένων άλλων χωρών. Ελάχιστα ενδιαφέρει πόσες κρατικές επιχειρήσεις ιδιωτικοποιήθηκαν τα τελευταία δυο-τρία έτη. Αυτό που ενδιαφέρει είναι πόσες παραμένουν κρατικές σε σχέση με αυτές άλλων χωρων. Και τα ίδια ισχύουν για τους φόρους, τις διάφορες γραφειοκρατικές διατάξεις και ρυθμίσεις κ.λπ.

Όπως δείχνει το ανέκδοτο στην αρχή του σημειώματος, οι έννοιες της «ταχύτητας» ή της «ριζοσπαστικότητας» των μεταρρυθμίσεων, είναι σχετικές. Είναι σχετικές σε σχέση με το τι έχουν επιτύχει οι άλλοι σε αυτούς τους τομείς. Αλλιώς, δεν έχουν κανένα νόημα.
Η συγκριτική ματιά | ΕΛΛΑΔΑ | Protagon

Τετάρτη 13 Μαρτίου 2013

Η ζωή του Πι και ο Σολωμός



Η ζωή του Πι» είναι μια πολύ ωραία ταινία του Ανγκ Λι, βασισμένη στο - βραβευμένο με «Μπούκερ» - βιβλίο του Γιαν Μαρτέλ. Ο «Κρητικός» του Σολωμού είναι ένα ποίημα που τα κομμάτια του συγκεντρώθηκαν από τον Ιάκωβο Πολυλά και διδάσκεται στη θεωρητική κατεύθυνση της τρίτης Λυκείου.
H Mάνια είναι καθηγήτρια στο Γυμνάσιο και η Άννα διδάσκει στη Γ΄ Λυκείου. Και οι δύο εκπαιδευτικοί θεώρησαν καλό να χρησιμοποιήσουν - ως παράλληλο έργο, στο μάθημα της λογοτεχνίας - τη ζωή του Πι. Η Μάνια παρακολούθησε σε κινηματογράφο την ταινία με τους μαθητές της και, στη συνέχεια, μοίρασε ερωτηματολόγιο για σχολιασμό και ανάπτυξη κριτικής. Ακολούθησε βράβευση του τμήματος που παρουσίασε την καλύτερη εργασία. Η Άννα, έχοντας να κάνει με μεγαλύτερα παιδιά, προχώρησε περισσότερο, σε μία δημιουργική σύγκριση του «Πι» με τον «Κρητικό». Τα δύο έργα (μια ταινία κι ένα ποίημα) είναι αλληγορίες, έχουν παρόμοιες τεχνικές σε αφηγηματικά και χρονικά επίπεδα, παίζουν με την ψευδαίσθηση, το θεϊκό στοιχείο και εμπλέκουν το δισυπόστατο ρόλο της φύσης, στη μοίρα του ανθρώπου.
Και στις δύο περιπτώσεις όλα ήταν διαφορετικά από τη συνηθισμένη τακτική ενός ανιαρού μαθήματος λογοτεχνίας. Το σημαντικότερο βέβαια, είναι η σύνδεση του σχολείου μ΄αυτό που «τρέχει» στην εξωσχολική ζωή των μαθητών. Το ενδιαφέρον στην τέχνη και στις επιλογές που εκείνοι θα έκαναν μόνοι τους, για να ψυχαγωγηθούν. Γιατί πολλά απ΄αυτά τα παιδιά θα πήγαιναν, έτσι κι αλλιώς, να δουν την ταινία. Δεν θα διάβαζαν όμως, με δική τους πρωτοβουλία, τον «Κρητικό» του Σολωμού και μάλιστα για να τον «παπαγαλίσουν» στις Πανελλαδικές. Από τη μία, στη ζωή του Πι, θα απολάμβαναν την επιλογή τους αλλά δεν θα κατανοούσαν πολλά βασικά στοιχεία της τεχνικής ή των συμβόλων της. Από την άλλη, στον Σολωμό, θα δυσανασχετούσαν με τον «καταναγκασμό», αλλά θα διδάσκονταν τη μεθοδολογία ανάλυσης ενός έργου τέχνης.
Η επιτυχία εδώ, είναι να σπάσει το κατεστημένο της ξύλινης «διδασκαλίας» της τέχνης και να ενωθεί η αισθητική συνείδηση του μαθητή με την καλλιτεχνική πραγματικότητα που βιώνει. Ως τώρα, το σχολείο είναι σαν να του λέει: «Βλέπεις, βρε κακομοίρη, τι σπουδαίος είναι ο Σολωμός; Βλέπεις τι ποιητές βγάζει αυτός ο "τόπος"; Μάθε καλά τι έγραψαν οι άλλοι γι΄αυτόν κι έλα να μας τα πεις, να σε βάλουμε στο πανεπιστήμιο...». Κι έτσι, ο νέος άνθρωπος υφίσταται μια παρωχημένη «εθνοκεντρική προπαγάνδα» για να τονώσει την πολιτιστική του συνείδηση, χάνοντας όμως, την πανανθρώπινη και τη δημιουργική. Δεν μαθαίνει ο μαθητής ότι ο Σολωμός δεν ήξερε καλά ελληνικά κι ότι τα προσχέδια τα έφτιαχνε στα ιταλικά. Δεν ξέρει ότι ο δυτικός, ουμανιστικός οίστρος τον ξεσήκωσε να οραματιστεί την εξιδανικευμένη Ελλάδα της ελευθερίας. Κι αν δεν ήταν ο Πολυλάς να μαζέψει τα κομμάτια των ποιημάτων του, δεν θα είχαμε ιδέα σήμερα γι΄ αυτόν τον σπουδαίο, οικουμενικό Έλληνα.
Από την άλλη, στη ζωή του Πι, ο Καναδός Μαρτέλ καταθέτει την ευφυία του μέσα από προσωπικά πολυπολιτισμικά βιώματα, αφού μεγάλωσε σε διάφορα μέρη του κόσμου, μέχρι να καταλήξει στον Καναδά. Αλλά και ο Ανγκ Λι, ταλαντούχος δημιουργός, μεταφέρει το ανατολίτικο μυστήριο στην εικόνα, παντρεύοντας το δυτικό πείσμα για επιβίωση, με το ασιατικό βάθος στην ενδοσκόπηση . Κάτι ανάλογο μ΄αυτούς κάνει κι ο Σολωμός και πολλοί άλλοι πανανθρώπινοι καλλιτέχνες, που υπηρετούν πάντα με μία ανώτερη διάνοια, την περηφάνια του ατόμου.
Όλοι, λοιπόν, αυτοί οι Έλληνες και οι ξένοι δημιουργοί, πρέπει ν΄αρχίσουν να μαζεύονται στη σχολική «παρέα» του μαθητή. Πρέπει να μπουν στην τάξη - απ΄ όλα τα μέρη της Γης - σκηνοθέτες, ποιητές, θεατρικοί συγγραφείς, ηθοποιοί, τραγουδιστές, χορευτές και οτιδήποτε μπορεί να συγκριθεί με την παραδοσιακή βάση της λογοτεχνικής μας παράδοσης. Ο νέος άνθρωπος θα διαβάσει ελάχιστα ποιήματα στη ζωή του, αλλά θα ακούσει άπειρα τραγούδια και θα δει εκατοντάδες ταινίες. Το να επιμένουμε να αγνοούμε την αισθητική πραγματικότητα που εξελίσσεται έξω από το σχολείο, είναι υποκρισία. Πρέπει να κάνουμε τον μαθητή να αγαπήσει την ποίηση και τη λογοτεχνία, όταν τη δει να ξεπετάγεται ως μεγάλη αλήθεια, σε καινούρια έργα από όλο τον κόσμο. Είναι μεγάλη δύναμη στο πνεύμα του, να βρει τη Φεγγαροντυμένη του Σολωμού μέσα στην ιστορία του Πι και να σκεφτεί ότι ο δικός του ποιητής είναι εξίσου «μάγκας» με έναν σταρ σκηνοθέτη του Χόλιγουντ. Είναι μεγάλο κέρδος στην πολιτιστική του αυτοπεποίθηση να μελετήσει το στίχο του Ορφέα Περίδη «...στα βουνά της νότιας Κίνας, άκουσα κλαρίνα ηπειρώτικα..». Μαθαίνει, έτσι, πως οι ήχοι, οι εικόνες, οι σκέψεις κι οι καρδιές των ανθρώπων, παίζουν στους ίδιους ρυθμούς. Και η τέχνη δεν είναι μέσο για «εθνικοποίηση», αλλά «μηχανή» αναζήτησης της αλήθειας.
Το έλλειμμα πολιτισμού, που βιώνουμε σήμερα, έχει τις ρίζες του και στην αδυναμία του σχολείου να δώσει αισθητική παιδεία στους μαθητές του. Μάθαμε να ζούμε σε μια κοινωνία «αντιγραφής» και συμπλεγματικών ενστίκτων απέναντι σε μορφές «μεσσιανισμού». Έχουμε ανάγκη από αυτοπεποίθηση και γνήσια ιδιαιτερότητα. Κι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί όταν φοβόμαστε να σκεφτούμε, να επινοήσουμε και να δημιουργήσουμε καινούρια πράγματα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτός ο κόσμος, ο ελληνικός, γεννήθηκε από τη σύνθεση και τις μήτρες πολλών «μανάδων». Γι' αυτό χρειάζεται - τώρα - ν΄αρχίσουμε να μελετάμε καλύτερα, αυτό που πραγματικά μας αρέσει και ν΄ανοίξουμε τα σχολεία στα σύγχρονα έργα. Κι ακόμα καλύτερα, να μάθουμε στους νέους ανθρώπους να δημιουργούν οι ίδιοι κι όχι να «καταναλώνουν» παθητικά τις ιδέες των άλλων. «Γιατί η ποίηση (δημιουργία) είναι μια πράξη εμπιστοσύνης. Κι ένας θεός το ξέρει αν όλα τα σύγχρονα δεινά μας δεν τα χρωστάμε στη στέρηση εμπιστοσύνης...».
Ο Ανδρέας Ζαμπούκας είναι Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας 


Η ζωή του Πι και ο Σολωμός | ΠΑΙΔΕΙΑ | Protagon

Τέμενος και εισβολή


Η πολιτική παίζει συχνά με το ψέμα. Ένα σύνηθες ψέμα, βάσει του οποίου διεξάγονται συζητήσεις σε διεθνές επίπεδο, είναι ότι δεν υπάρχει μουσουλμανικό τέμενος στην Αθήνα. Πάνε κι έρχονται οι αρχηγοί στην Ανατολή και όλο το υπόσχονται, όλο το διαπραγματεύονται. Να χτιστεί τζαμί στην Αθήνα. Να χτιστεί επειδή δεν υπάρχει. Στα τελευταία σχέδια μπήκε το τζαμί χωρητικότητας 350 ατόμων χωρίς μιναρέ: κρίθηκε ότι ο μιναρές δεν ταιριάζει με τον περιβάλλοντα χώρο.  

Είναι ψέμα ότι δεν υπάρχει χώρος προσευχής για τους μουσουλμάνους καθώς λειτουργούν τζαμιά παντού στην Αττική. Οι πολιτικοί δεν λένε ότι έχουν καταγραφεί δεκάδες χώροι λατρείας. Εχουν καταγραφεί από δημοσιογράφους οι οποίοι κατά καιρούς δημοσιεύουν καταλόγους με διευθύνσεις, τετραγωνικά μέτρα και προσδιορισμό της εθνικής κοινότητας που συντηρεί κάθε τζαμί. Το κράτος δεν έχει προχωρήσει σε ανάλογη καταγραφή_ κάτι που θα έπρεπε να έχει γίνει από το υπουργείο Παιδείας ή από το υπουργείο Εξωτερικών. 

Εδώ ίσως διατυπωθεί ένσταση: δεν υπάρχει επίσημο τζαμί. Αυτά τα πενήντα που μετριούνται είναι ανεπίσημα. Η πολιτεία λοιπόν κάνει ότι δεν τα βλέπει. Όπως επί δυο δεκαετίες έκανε ότι δεν έβλεπε τα πλήθη μουσουλμάνων που εισέρχονταν στη χώρα. Η πολιτική λοιπόν χαράσσεται βάσει αυτού που θα ήθελαν οι κυβερνώντες και όχι βάσει των δεδομένων. Για όποιον ανοίξει το στόμα του υπάρχει. Του κρεμούν αμέσως το ταμπελάκι του ρατσιστή και του μισαλλόδοξου. 

Η Ελλάδα λοιπόν βρίσκεται στην ίδια θέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στη Γαλλία έχουν λειτουργήσει περισσότερα από 2.000 νέα τζαμιά την τελευταία δεκαετία. Στη Μεγάλη Βρετανία τα τελευταία 30 χρόνια, ο μουσουλμανικός πληθυσμός αυξήθηκε από 82.000 σε 2.500.000. Παντού οι στατιστικές συνηγορούν στο ίδιο δεδομένο, ότι αλλάζει η σύνθεση του πληθυσμού. Η Ευρώπη αλλάζει δεδομένου ότι οι νεοεισερχόμενοι δεν έχουν καμία διάθεση αφομοίωσης. Τουναντίον επιχειρούν να επιβάλλουν τους δικούς τους κανόνες. 

Παραδείγματα επί τροχάδην: 

Μουσουλμάνες καλύπτουν εντελώς το πρόσωπό και θεωρούν ότι δείχνοντας μόνο τα μάτια μπορούν να συναλλάσσονται με φορείς του δημοσίου. Ο δυτικός πολιτισμός έχει επιλέξει να δείχνουν όλοι τα χαρακτηριστικά τους και να βεβαιώνουν την ταυτότητά τους με τη βοήθεια φωτογραφίας. 

Ορισμένοι μουσουλμάνοι στη Γαλλία απαιτούν να εργάζονται την Κυριακή και να έχουν ως μέρα αργίας την Παρασκευή, επειδή αυτή ορίζεται από την πίστη τους. Το απαιτούν εντός ανεξίθρησκου κράτους το οποίο εντούτοις διαπνέεται από χριστιανική κουλτούρα. Μέρα αργίας είναι η Κυριακή. 

Αλλοι μουσουλμάνοι, γονείς παιδιών που σιτίζονται στο δημόσιο σχολείο, απαιτούν να αλλάξει το μενού. Δηλαδή το γαλλικό κράτος να μην σερβίρει καθόλου χοιρινό στους Γάλλους μαθητές. 

Πίσω από το τζαμί του Βοτανικού και από τα κρυφά τζαμιά της πόλης κρύβεται ένας πόλεμος, ο οποίος δεν γίνεται αντιληπτός επειδή είναι αναίμακτος. Οι μουσουλμάνοι που εποικούν την Ευρώπη γίνονται αποδεκτοί με τους όρους ανοχής, αλληλεγγύης και ανθρωπιάς που διαπνέουν τον δυτικό πολιτισμό. Πλην όμως εκείνοι δεν θέλουν να αφομοιωθούν. Επιθυμούν να διατηρήσουν τα χαρακτηριστικά εκείνα που τους καθιστούν ως αυθύπαρκτες θρησκευτικές και εθνικές μειονότητες. Θέλουν τα καλά της συνύπαρξης χωρίς να συνυπάρχουν. Είναι ξεκάθαρο ότι γίνεται μια εισβολή που στηριγμένη στην ανεκτικότητα απειλεί την ανεκτικότητα. 

Ένα ακόμη εύγλωττο παράδειγμα σύγκρουσης σε επίπεδο γειτονιάς. Στο Παρίσι, όπως σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, γίνεται κατάληψη των δρόμων προκειμένου να προσευχηθούν οι μουσουλμάνοι. Σταματούν την κυκλοφορία των οχημάτων (χωρίς να έχουν άδεια) απλώνουν τα χαλάκια μπροστά στα σπίτια και δεν επιτρέπουν στους περαστικούς να κάνουν όσα μπορεί ένας άνθρωπος να κάνει στο δρόμο. Περνούσε λοιπόν ένας Γάλλος και κρατούσε τσιγάρο. Δεν του επέτρεψαν τη διέλευση επειδή κάπνιζε σε δημόσιο, ανοιχτό χώρο. «Εδώ τώρα προσευχόμαστε».

Βίντεο για την κατάσταση στους παρισινούς δρόμους.
Κρίνοντας από την διεθνή εμπειρία ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος, πολιτικός και συγγραφέας του βιβλίου «Ο ισλαμικός φανατισμός και οι κίνδυνοι για την Ελλάδα» σημειώνει: 

«Θα υπάρξουν κοινωνίες μέσα στις κοινωνίες. Δεν πρόκειται οι ασιάτες και ιδιαίτερα οι μουσουλμάνοι να γίνουν εδώ έλληνες. Αλλά θα αναπτύξουν δικούς τους κοινωνικούς πυρήνες με εσωτερικούς κανόνες, αξίες κι αρχές. Πιθανότατα πολύ γρήγορα οι κανόνες αυτοί θα έρθουν σε σύγκρουση με το θεσμικό πλαίσιο της κοινωνίας υποδοχής, Κι’ αναγκαστικά τότε θα υποχωρήσει η κοινωνία που τους είχε αρχικά φιλοξενήσει. Διότι θα είναι πολίτες, θα ασκούν εκλογική επιρροή, θα κινούνται από την δύναμη μεγαλύτερης πίστης και φανατισμού και θα απαιτούν – με επίκληση πατροπαράδοτων κανόνων της κοινωνίας φιλοξενίας - σεβασμό της εθνικής και της θρησκευτικής τους ιδιαιτερότητας».

Τέμενος και εισβολή - γνώμες - ΤΟ ΒΗΜΑ

Τρίτη 12 Μαρτίου 2013

Οκτάχρονος παντρεύτηκε εξηντάχρονη στη Νότια Αφρική!



Ένα 8χρονο αγόρι παντρεύτηκε 60χρονη γυναίκα στην Νότια Αφρική, μετά από μια...μεταφυσική προτροπή. Σύμφωνα με την οικογένεια του αγοριού, ο παππούς του, ο οποίος έχει πεθάνει, ήταν ερωτευμένος με την 60χρονη και το πνεύμα του ζήτησε από τον εγγονό του να την παντρευτεί για λογαριασμό του.
Η τελετή πραγματοποιήθηκε ενώπιον εκατό περίπου καλεσμένων στην επαρχία Γκαουτέγκ. Τα μέλη της οικογένειας του αγοριού συμφώνησαν να τελεστεί το μυστήριο, φοβούμενα την αντίδραση των πνευμάτων σε περίπτωση που αγνοούσαν την επιθυμία του νεκρού προγόνου τους. Το 8χρονο αγόρι ωστόσο, είναι πλέον πατριός των 5 παιδιών, άνω των 27 ετών, της 60χρονης γυναίκας που είχε από προηγούμενο γάμο της.Το αγόρι δήλωσε στους δημοσιογράφους πως σκοπεύει όταν μεγαλώσει να παντρευτεί μια γυναίκα της ηλικίας του και προς το παρόν σκοπεύει να συνεχίσει το σχολείο.
Ο γάμος έχει συγκλονίσει την τοπική κοινωνία αλλά οι δύο οικογένειες ισχυρίζονται πως το έκαναν για να κατευνάσουν τον κόσμο των πνευμάτων και γνωρίζουν πως τώρα οι πρόγονοι της οικογένειας του αγοριού θα είναι ευχαριστημένοι. Σύμφωνα με δηλώσεις τους το ζευγάρι θα συνεχίσει να ζει ξεχωριστές ζωές  μετά το μυστήριο. 

Οκτάχρονος παντρεύτηκε εξηντάχρονη στη Νότια Αφρική! | www.athensvoice.gr

Κυριακή 10 Μαρτίου 2013

Μεταρρύθμιση


Μεταρρύθμιση

Αμαλία, η κυρία στο πλευρό του Κ. Καραμανλή



Θα διαβάσετε πολλά αυτές τις ημέρες και άλλα τόσα θα δείτε στους τηλεοπτικούς δέκτες για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Καιρός ήταν! Λόγια, μνήμες, αναμνήσεις, ο «δικός μου Καραμανλής», «ο δικός σου Καραμανλής», «Ο Τσίπρας για τον Καραμανλή». Μα, εγώ κόπτομαι, σχεδόν λαχανιάζω, να σας μιλήσω για μια «κυρία» στο πλευρό του καθώς σήμερα είναι και η γιορτή της γυναίκας. Την αενάως φέρουσα τον τίτλο της «κυρίας». Της μοναδικής συζύγου. Κι ας χώρισαν. Λες και το διαζύγιό τους δεν κατάφερε ποτέ να εξασφαλίσει την υπογραφή-συγκατάθεσης του ελληνικού λαού. Και ίσως γι΄ αυτό το χαρακτηριστικό τραγούδι μιας εποχής «Ένας φίλος ήρθε απόψε απ' τα παλιά… και μου είπε πως απόψε θα γυρίσεις», τον συνόδευε σε κάθε κοινωνική παρουσία, που σήκωνε τραγούδι, κυρίως από την επιμονή των πολιτών να τον συνοδεύει. Θέλω να σας φέρω σε επαφή με την Αμαλία Μεγαπάνου. Δεν τη γνωρίζετε οι νεότεροι; Εσείς χάνετε. Η συνέντευξη που μου είχε παραχωρήσει είναι η πιο λατρεμένη μου, η πιο τιμητική της μέχρι τώρα ζωής μου. Και τώρα που το καλοσκέφτομαι… Ευτυχώς που δεν τυπώθηκε στον περιοδικό Τύπο, τα χρόνια που εργαζόμουν εκεί. Τους την πήρα μέσα από τα χέρια τους. Τι να καταλάβουν τα μικρά ανθρωπάρια της εποχής του Χρηματιστηρίου… Εκδότες! Ευτυχώς, κρατήθηκε στο συρτάρι μου, τελικά, για χρόνια. Διεσώθη. Για να τη διαβάσετε σήμερα εσείς, για πρώτη φορά. 
Είχαμε μιλήσει με αφορμή το βιβλίο της «Πρόσωπα». Διαβάστε την. Κι αυτό που πρέπει να θυμάστε πάντα είναι ότι οι άνθρωποι που ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέλεξε ως «ανθρώπους του», δεν πρόδωσαν ποτέ την εμπιστοσύνη του. Αμαλία Μεγαπάνου, λοιπόν. Μιλάει ή όχι για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή;
«Πέρασα καλά με όλον αυτόν τον κόσμο. Κι ας σκότωναν οι μισοί τους άλλους μισούς. Πολύ πιο διασκεδαστικός απ΄ τον κόσμο που βλέπει κανείς γύρω του… Αν μου επιτρέπετε!». Αν μου επιτρέπετε… Το λατρεμένο χαρακτηριστικό  της, που επαναλαμβάνει συχνά «αν μου επιτρέπετε». Ένα όμορφο κοκτέιλ καθωσπρεπισμού, με πολλές σταγόνες χαριτωμένης ειρωνείας και τσαγανού. Μην ξεγελαστείτε! Το «αν μου επιτρέπετε» δεν ζητάει την άδεια, αλλά αποδίδει ξεκάθαρα τα δικά της μέτρα και σταθμά. Τις δικές της επιβεβλημένες αποστάσεις. Κατέχει απόλυτα την τέχνη των αποστάσεων.
Η Αμαλία Μεγαπάνου είναι πολύπλοκη ως γυναίκα, μαγευτική ως γοητευτική γυναίκα και απέραντα ενδιαφέρουσα ως συνειδητοποιημένος άνθρωπος. «Είμαι γριά! 76 ετών… Οσονούπω, 77. Λέω τα χρόνια μου γιατί τα έχω περπατήσει». Η Αμαλία Μεγαπάνου, ένα πρωινό του Νοεμβρίου, στην παρουσίαση του τελευταίου της βιβλίου ΠΡΟΣΩΠΑ, στο Μουσείο Μπενάκη… Και γω, στην πρώτη σειρά. Σαν να παρακολουθώ μάθημα αγαπημένου καθηγητή σε αμφιθέατρο. Να μη χάνω λέξη, να ρουφάω κάθε κουβέντα, κίνηση, ματιά της. Το βιβλίο ΠΡΟΣΩΠΑ και άλλα ΚΥΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ, της πήρε 12 χρόνια εντατικής ενασχόλησης μέχρι να βρεθεί στα χέρια μας. Στις σελίδες του παρελαύνουν 21.625 λήμματα (κάθε λέξη που περιλαμβάνεται και σχολιάζεται, σ΄ ένα λεξικό)! Πρόσωπα, ονόματα μυθολογικά, ιστορικά έως τον 1ο μ.Χ αιώνα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, πριν «διαπεράσει» ο Χριστιανισμός και η Ρωμαική Αυτοκρατορία. Άλλωστε, όπως αναρωτήθηκε χαρακτηριστικά η ίδια «Για τη ρωμαϊκή ιστορία μπορείς να βρεις πληροφορίες παντού… Τα δικά μας πού τα βρίσκουμε;». Τα ΠΡΟΣΩΠΑ, λοιπόν, σαν ένα χρωστούμενο μνημόσυνο ονομάτων από αρχόντισσα οικοδέσποινα που έμαθε να φέρεται ισάξια σε όλους τους καλεσμένους. Έτσι, στο όνομα ΜΥΡΩ, θα συναντήσουμε «κοριτσάκι που έθαψε την αγαπημένη της ακρίδα και τον αγαπημένο της τζίτζικα, όπως αναφέρεται σ΄ επίγραμμα που οφείλεται στην ποιήτρια του 4ου π.Χ. αιώνα, Ανύτη…», ενώ στο ΣΩΚΡΑΤΗΣ συναντούμε τον επιφανή Αθηναίο φιλόσοφο, τον «ανδρών απάντων σοφώτατος» κατά την Πυθία αλλά και τον ΣΩΚΡΑΤΗ, τον Αθηναίο τραπεζίτη του 4 π.Χ. αιώνα, τον οποίον είχαν απαλλάξει από τη δουλειά τ΄ αφεντικά του.
-Το βιβλίο σας έχει 1.152 σελίδες. Σε ποια απ΄αυτές θα θέλατε να κοντοσταθεί οπωσδήποτε ο αναγνώστης;
-Στους συγγραφείς. Οι άνθρωποι που μας κληροδότησαν αυτόν τον πλούτο. Εκείνους ευχαριστούμε έμμεσα διαβάζοντας το βιβλίο. Αυτοί είναι οι σπουδαίοι, μην το ξεχνάμε… Δες τον Ιπποκράτη. Δεν του αρκούσε να γράφει μόνο την ασθένεια, αλλά και το όνομα του ασθενούς. Αν, λοιπόν, ο σημερινός φοιτητής της Ιατρικής συναντήσει ένα όνομα στη βιβλιογραφία, ας μη νομίσει ότι ήταν του σπουδαίου στρατηγού, αλλά ένας απλού πολίτη.
-Η εμμονή σας για τον κόσμο των Αρχαίων μήπως είναι μια φυγή από το σήμερα;
-Δεν έχω εμμονές. Αυτό το βιβλίο λέει κάτι απλό… Είναι κρίμα να λησμονούμε.
-Μου κάνει εντύπωση με πόση ευκολία προσαρμοστήκατε στην καινούργια τεχνολογία. Εργάζεστε στο computer, με την επιδεξιότητα των παιδιών μου…
-Ξέρετε, στη γραφή, το χέρι είναι ανυπόμονο. Ναι, προσαρμόστηκα εύκολα στο computer. Ευτυχώς, η νέα τεχνολογία βοηθάει να γράφεις ενώ βλέπεις το ακριβές στήσιμο. Φρόντισα, λοιπόν, πολύ τις διορθώσεις, ώστε να μην κόβεται καμία λέξη στη μέση, να μην υπάρχουν χρονοβόρες παραπομπές. Κατηγορούν ότι είναι πιο ωραία η γραφή με το χέρι. Ε, λοιπόν, κι αυτό είναι είδος καλλιγραφίας, έστω και χωρίς πένα! Αγαπώ την καλλιγραφία, όσο και το βιβλίο. Χρωστάω χάρη στον πατέρα μου που μου έμαθε να προσέχω ακόμα και τον τρόπο που γυρίζει κανείς τις σελίδες. Να μην τραυματίζει το βιβλίο, να το σέβεται. Η λέξη-κλειδί για το έργο μου θέλω να είναι ο «σεβασμός». Σέβομαι αυτόν που με διαβάζει. Προσπαθώ, λοιπόν, ό,τι πω, να του το πω με τον καλύτερο και ευγενέστερο τρόπο.   
-12 ολόκληρα χρόνια από τη ζωή σας αφιερωμένα σ΄ αυτόν τον σκοπό! Μα, δεν σας λείπουν, τώρα πια, «οι καλεσμένοι σας»; Πώς νιώθετε τώρα που τελείωσε αυτό το χρονοβόρο επίτευγμα;
-Απλά, τελειώσαμε. Στη ζωή πρέπει να τελειώνεις. Να κόβεις τους ομφάλιους λώρους.
-Το έχετε τόσο εύκολο; Ωραία βάζουμε το τέλος στα βιβλία. Αλλά, στη ζωή; Τι τελειώνει οριστικά και εύκολα;
-Τα νιάτα μας, για παράδειγμα.
-Άκουσα μια κυρία να σας λέει «Δεν αλλάξατε καθόλου» και σεις απαντήσατε «από νοοτροπία, ναι!». Πάντα με γοητεύει η στυγνή σας αναφορά στην ηλικία...
-Μα, είναι απλό. Λέω τα χρόνια μου γιατί τα 'χω περπατήσει. Είναι σαν τον μαραθωνοδρόμο που, ενώ τρέχει, έρχεται ο δημοσιογράφος με το μικρόφωνο στο χέρι και τον ρωτάει «πώς νιώθετε που τρέχετε 20 χιλιόμετρα» και του λες «δεν είναι 20, χρυσό μου, είναι 42 συνολικά και το ένα απ΄ αυτά τρέχεις εσύ δίπλα μου»…
-Για να μην πούμε πόσα χιλιόμετρα είναι οι προπονήσεις…
-Άστο αυτό!
-Ποια χαρακτηριστικά σας χρειάστηκε να επιστρατεύσετε για τα ΠΡΟΣΩΠΑ;
-Την υπομονή. Έχω τεράστια αποθέματα. Ίσως γι' αυτό είμαι ανυπόμονη στα μικρά. Την επιμονή και την επιμέλεια τις χρωστάω στον πατέρα μου.
-Όταν φέρνετε στο μυαλό τον πατέρα σας τι σας έρχεται στο νου;
-Η εικόνα του πατέρα μου ολοκληρωμένη. Ο άνθρωπος, άλλωστε, είναι μια ολότητα. Ή αγαπάς την ολότητά του ή δεν τον αγαπάς.
-Θυμάμαι ένα περιστατικό που μου είχατε διηγηθεί με ένα κουτί μπισκότα που κρυφά ανοίξατε και τη βαριά ποινή που σας επέβαλλε η μητέρα σας. Μάλλον, ήταν πολύ αυστηρή...
-Ναι, ήταν. Εν αντιθέσει προς τον πατέρα μου.
-Μήπως η αυστηρότητα που σας ανέθρεψε σας κάνει να νιώθετε τη ζωή σαν ένα χρέος; Θυμάμαι μια φράση σας «δεν ξέρω γιατί ήρθαμε στη ζωή. Πάντως, όχι για να διασκεδάσουμε»…
-Σίγουρα έχουμε ένα χρέος. Όπως το να περπατάμε όλοι μαζί. Κι έχουμε ανάγκη να στηρίζουμε τον διπλανό μας.
-Πώς θα χαρακτηρίζατε τη ζωή σας; Με ποια λέξη;
-Αγάπη.
-Η αγάπη έχει πιο πολύ πόνο ή….
-Η αγάπη τα έχει όλα. Δεν την ανατέμνουμε.
-Στο βιβλίο σας "Διάλογος με την Άννα", μια ιερόδουλο, (από τα αγαπημένα μου!) ανακάλυψα την Αμαλία με τσαγανό. Στοιχεία έρευνας, σεβασμού, σοφών αποστάσεων, διεισδυτικότητα, ανατροπή… Για μια κυρία του καλού κόσμου… Θέλει τσαγανό!
-Η ζωή θέλει τσαγανό. Για να τα βγάλεις πέρα. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι όσα χρόνια δεν μιλώ δημόσια δεν είναι από έλλειψη αντίληψης, αλλά από επιλογή.
-Υπάρχει μια φράση στο «Διάλογος με την Άννα» που έρχεται όλο και πιο συχνά στο μυαλό μου, καθώς είναι μελαγχολικές οι μέρες μας και θορυβώδης η κατάρρευση αξιών. Γράφετε «έβαλα την καρδιά μου στα χέρια μου και του την πρόσφερα. Κι αυτός την πήρε και σαπουνίστηκε».Το έχετε νιώσει ποτέ αυτό το συναίσθημα;
-Όχι, γιατί δεν καταλογίζω σε άλλους πώς χειρίστηκαν την καρδιά μου.
-Μοιάζετε τόσο μετρημένη! Μα, δεν ασφυκτιάτε ποτέ μέσα στο μέτρο;
-Μα, το μέτρο είναι η ζωή… Για ποιο μέτρο μιλάτε; Ό,τι θέλησα, ό,τι μ΄ ένδιέφερε, το έκανα στη ζωή μου.
-Όσο μεγαλώνω νομίζω ότι είναι ευλογία να ξεφεύγει κανείς από τις προδιαγραφές του. Πότε ξεφύγατε εσείς;
-Όταν βγήκε το πρώτο μου βιβλίο. Το πρώτο. Για τα κεντήματα… Σκεφτείτε ότι, για να μπορέσω να μεταδώσω αυτό που ήθελα, κέντησα εγώ, προσωπικά, 90 κεντήματα!
-Έχω την αίσθηση ότι στη γενιά σας οι γυναίκες πορεύονταν στη σκιά των ανδρών. Στις μέρες μας;
-Μητροκρατία είχαμε πάντα. Από τις θεές του Ολύμπου, ακόμα. Αλλά θα σας πω και κάτι ακόμα: Ο Ευριπίδης δεν αγαπούσε ιδιαίτερα τις γυναίκες… Ωστόσο, τους έδωσε τους καλύτερους ρόλους.
-Από την Αμαλία των ασπρόμαυρων φωτογραφιών μέχρι την Αμαλία των 21.625 ΠΡΟΣΩΠΩΝ τι δεν άλλαξε καθόλου;
-Η αφοσίωση να κάνω το σωστό.
-Σας άκουσα να λέτε ενώ ερχόσασταν «με δυσκολεύουν οι σκάλες. Όχι, δεν είναι δύσκολο, είναι επίφοβο». Η σκάλα της εξουσίας είναι δύσκολη ή επίφοβη;
-Πού θέλετε να γνωρίζω εγώ από εξουσία;
-Περάσατε ξυστά… Έχω την αίσθηση ότι δεν την εκτιμάτε ιδιαίτερα...
-Εκτιμώ το να εργάζεσαι για το καλό του άλλου. Η πολιτική, παγκοσμίως, έχει αλλάξει όψη. Είναι θέμα ήθους… Όπως η Ιατρική. Αν το καλοσκεφτείς, δεν έχει αλλάξει από τα χρόνια του Ιπποκράτη… Είναι μόνο θέμα ήθους!    
-Κάτι ακόμα… Έχω καταλάβει ότι δυσανασχετείτε όταν αναφέρομαι στην προηγούμενη ζωή σας, ακόμα κι αν αφορά το προηγούμενο συγγραφικό σας έργο. Δεν είναι μια ολόκληρη πορεία που σας έφτασε μέχρι εδώ; Γιατί ευνουχίζετε κομμάτια της διαδρομής σας;
-Όλα είναι μέσα στη δική μου πορεία. Αλλά αν εσείς σταθείτε περισσότερο σ΄αυτά, δεν θα έχετε καταλάβει την αξία των ΠΡΟΣΩΠΩΝ. Εσάς προστατεύω!
Δεσποινίς Αμαλία Κανελλοπούλου… Όμορφη εκπρόσωπος μιας Ελλάδας αρχοντιάς και όχι πλούτου. Αξιαγάπητη κυρία Αμαλία Καραμανλή… Ασπρόμαυρη φωτογραφία με εκείνα τα κομψά φορέματα εποχής, αξιοπρεπής εκπρόσωπος πρώτης κυρίας που δεν εξαργύρωσε ποτέ τον τίτλο και δεν φλυάρησε ασκόπως. Κυρία Μεγαπάνου, ως συγγραφέας και των ΠΡΟΣΩΠΩΝ… Τελικώς και αιωνίως Αμαλία… Μια Γυναίκα «76 ετών - 77, οσονούπω»… Σας ζηλεύω για τη φράση σας «Λέω τα χρόνια μου γιατί τα 'χω περπατήσει» και σας εκτιμώ αενάως γιατί «φλυαρήσατε» για 21.625 ονόματα πλην ενός που θέλαμε όλοι. Είναι μόνο θέμα ήθους…
Υ.Γ.1: Αγαπητοί αναγνώστες. Αν στεκόμουν στην Αμαλία σύζυγο Καραμανλή, μάλλον δεν θα είχα καταλάβει τίποτα από Αμαλία… Άλλωστε δεν δηλώνω δημοσιογράφος… Αν μου επιτρέπετε.
Υ.Γ.2: Η Αμαλία Μεγαπάνου είναι σήμερα 83 ετών.
Y.Γ 3 "Ήταν Έλληνας. Αληθινός. Έκανε αυτό που έπρεπε. Όχι ότι τον συνέφερε. Άκουγε πολύ και μετά έπραττε. Μπορεί να σου απέκοπτε την κεφαλή (επειδή διαφωνούσες μαζί του) αλλά
σε είχε ακούσει".

Αμαλία, η κυρία στο πλευρό του Κ. Καραμανλή | ΠΡΟΣΩΠΑ | Protagon

Αίμα Μουσουλμάνου με δανεικά

Αγαπημένε μου Χρυσαυγίτη,

Είσαι χαρούμενος, το ξέρω, ο Κασιδιάρης αθωώθηκε λόγω αμφιβολιών, το κόμμα πηγαίνει μία χαρά και η θεία σου βγήκε από το χειρουργείο ζωντανή και σχετικά καλά στην υγεία της. Το ξέρω, είχες μεγάλη αγωνία για τη θεία σου, την αγαπάς πολύ και, όταν έμαθες ότι κινδυνεύει, έχασες τη γη κάτω από τα πόδια σου. Οι γιατροί όμως έκαναν ό,τι ήταν δυνατόν και, παρότι είχε χάσει αρκετό αίμα, κατάφεραν να την κρατήσουν στη ζωή. Χαίρομαι για εσένα και τη ναζί θεία σου που, από μικρό, σε νουθετούσε για την ανωτερότητά σου έναντι των άλλων.

Όμως, είναι κάτι που σου έχουν κρύψει, δεν ήθελαν να σε πικράνουν, αλλά εγώ θα στο πω για να σπάσω και λίγο πλάκα μαζί σου.

Η θεία σου δεν είναι Ελληνίδα, στις φλέβες της κυλάει αίμα μουσουλμανικό και εβραϊκό, το συνέλεξε ο Ελβετικός Ερυθρός Σταυρός, από διάφορους εθελοντές στη Ζυρίχη (ανάμεσά τους και κάποιοι καθολικοί, αλλά και άθεοι). Άσε το άλλο, το κόστος του αίματος το έχει πληρώσει ένας ανθέλληνας Ολλανδός και, κάποια στιγμή, αν δεν κάνουμε κι άλλο "κούρεμα" (μάλλον θα κάνουμε) θα του τα επιστρέψουμε με τόκο.

Μπερδεύτηκες τώρα, καλέ μου Χρυσαυγίτη; Δίκιο έχεις. Πώς να επεξεργαστείς όλα αυτά τα δεδομένα, εσύ απλά ήξερες ότι - ως Έλληνας, λόγω αίματος - είσαι ανώτερος από τους άλλους. Δεν έχει σημασία που γράφεις το είναι με Η και Ε, στις φλέβες σου κυλάει ελληνικό αίμα, αυτό είναι το σημαντικό. Τώρα; Η θεία μολύνθηκε αλλά ζει, τα χρήματα για το απαραίτητο - για τη ζωή της - μουσουλμανικό, εβραϊκό ή άθεο αίμα, πληρώθηκαν με δανεικά και κίνδυνο να δεσμευτεί ο ορυκτός πλούτος της χώρας.Τι λες να κάνουμε; Μήπως να την αφήσουμε να πεθάνει; Θα ήταν κι αυτό μια λύση, πολλοί θα πουν ότι της αξίζει κιόλας, αφού με τη διδασκαλία της μπορεί να έχει στερήσει τη ζωή σε πολλούς αδύναμους, "διαφορετικούς".

Όχι, καλό μου κτήνος, δεν θα αφήσουμε την αγαπημένη σου θεία να πεθάνει, δεν θα αφήσουμε κανέναν να πεθάνει. Θα κάνουμε επανάσταση, θα βγούμε από τα σπίτια μας και θα πάμε να κάνουμε ουρές στα Νοσοκομεία για να δώσουμε δύο φορές το χρόνο αίμα. Να καλύψουμε τις ανάγκες της χώρας, να μη χρειαστεί ούτε μια σταγόνα αίμα από τους χαζούς και κακούς Ευρωπαίους για να σώσουμε τους ανθρώπους μας, να γίνουμε εμείς εξαγωγείς ζωής, να σταματήσουμε να πληρώνουμε για κάτι που αναμφισβήτητα μπορούμε να αποκτήσουμε από μόνοι μας. Δεν χρειάζεται τεχνογνωσία, ούτε κεφάλαια, για να γίνουμε εξαγωγείς ελπίδας για ζωή.

Σε αυτή την επανάσταση, καλό μου κτήνος, μέχρι κι εσύ μπορείς να σταθείς δίπλα στους ανθρώπους.
Αίμα Μουσουλμάνου με δανεικά | ΕΛΛΑΔΑ | Protagon