Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2024

ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΙΧΛΗ

 Αχιλλέας Κυριακίδης: "Σημειώσεις για μια ιδιωτική θεωρία της λογοτεχνίας" 

«Όταν ο αναγνώστης δημιουργεί, ο συγγραφέας σωπαίνει»


Εραστής της μικρής φόρμας και της υπαινικτικής γραφής ο συγγραφέας, μεταφραστής, σκηνοθέτης (και πολλά άλλα), Αχιλλέας Κυριακίδης(Κάιρο,1946) με την έκδοση δύο βιβλίων του μέσα σε λίγους μήνες, και τα οποία, αφορούν παλαιότερες δουλειές του, έρχεται να τονίσει την μοναδικότητά του στην σύγχρονη ελληνική πεζογραφία. Οι έξοχες «Σημειώσεις για μια ιδιωτική θεωρία της λογοτεχνίας» (Εκδ. Κίχλη, σελ.45), μια έκδοση με αφορισμούς και θραύσματα σκέψεων και συζητήσεων είναι ένα λογοτεχνικό «παιχνίδι» ενώ η θαυμάσια «Μουσική και άλλα πεζά» (Εκδ. Πατάκης, σελ.407), είναι μια γνωριμία του νεότερου κοινού που γνώρισε τον Κυριακίδη μέσα από τις πρόσφατες δουλειές του, με το παλαιότερο συγγραφικό του έργο και πιο συγκεκριμένα της περιόδου 1973-1995.

«Η καλή λογοτεχνία θέτει τα ερωτήματα. Η κακή λογοτεχνία τα απαντά.»

Οι «Σημειώσεις για μια ιδιωτική θεωρία της λογοτεχνίας», είναι ένας μικρός σε όγκο τόμος, αλλά πολύ μεγάλος σε ουσία, που περιέχει τις σκέψεις και τις ανησυχίες ενός σύγχρονου αναγεννησιακού διανοητή. Σημειώσεις για την λογοτεχνία, την γραφή, τον κινηματογράφο και την σχέση του με την λογοτεχνία, την κριτική, την μετάφραση, την ποίηση, με ένα ύφος άλλοτε ανάλαφρο και παιγνιώδες, άλλοτε στοχαστικό και κρυπτικό, άλλοτε αμφίσημο, άλλοτε ξεκάθαρο. 
Ο Κυριακίδης υπερασπίζεται την μικρή φόρμα, το διήγημα έναντι του ογκώδους μυθιστορήματος, το τονίζει αυτό με φράσεις που τον σημάδεψαν – χωρίς να αρνιέται βέβαια την δύναμη των μυθιστορημάτων. Έτσι κι αλλιώς, η αγάπη για την λογοτεχνία διαπερνάει τις σελίδες του μικρού αυτού βιβλίου.

«Ξαναδιαβάζω ένα βιβλίο για να ξαναβρώ μέσα του εκείνον τον παλιό αναγνώστη του που κάποτε έκλεισε τρέμοντας τη Δίκη, συμπόνεσε τον Πρόξενο Φέρμιν, ταυτίστηκε με τον μπορχεσιανό ήρωα του «Νότου», ερωτεύτηκε σφοδρά την Έμμα κι έκλαψε με λυγμούς όταν τελείωσε το Εκατό χρόνια μοναξιά γιατί δεν θα το διάβαζε ποτέ για πρώτη φορά.»

Πολλές από τις σκέψεις και του αφορισμούς, έχουν πρωτοδημοσιευτεί σε βιβλία και σε συνεντεύξεις του Κυριακίδη. Αρκετά από αυτά στην εξαιρετική «Μικρή Περιοχή» που είχε εκδοθεί πριν από μερικά χρόνια, άλλα σε εφημερίδες και περιοδικά. Δεν χάνουν όμως την αξία τους και μπορούν να διαβαστούν ανά πάσα στιγμή, αποσπασματικά ή όχι, σε διαλείμματα από άλλες αναγνώσεις. Κάθε αφορισμός είναι και μια πρόκληση για σκέψη, για γόνιμο προβληματισμό, για συζήτηση.

«Κάθε σπουδαίο λογοτεχνικό έργο είναι σαν τη μουσική: δεν μπορείς να το αφηγηθείς.»

Το χιούμορ, ο αυτοσαρκασμός και η ειρωνία τόσο γνώριμα στο έργο του Κυριακίδη, υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό στις «Σημειώσεις…». Ο αναγνώστης δεν νιώθει ότι έχει μπροστά του, έναν άνθρωπο που θέλει να φαίνεται σοφός και να του κουνήσει το δάχτυλο με διδαχές ή έναν άνθρωπο που θέλει να του πει εξυπνάδες και ευφυολογήματα, αλλά έναν συγγραφέα που ψάχνει, αναρωτιέται, προβληματίζεται για την τέχνη του, είτε αυτή λέγεται σκηνοθεσία ταινιών μικρού μήκους, είτε μετάφραση, είτε γράψιμο ενός βιβλίου. Το μικρό βιβλιαράκι-κομψοτέχνημα (εξάλλου οι εκδόσεις Κίχλη είναι εγγύηση καλαισθησίας), αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα για όποιον ενδιαφέρεται για την (καλή) λογοτεχνία.

« «Για χρόνια πλάγιαζε νωρίς, αλλά ένα πρωί, πριν ο πατέρας του τον πάει να πρωτοδεί τον πάγο, ξύπνησε μεταμορφωμένος σ’ ένα τεράστιο μαμούνι» : Δεν ξέρω αν είμαι ως αναγνώστης αυτό που λένε «επαρκής», ξέρω όμως ότι είμαι επαρκώς φετιχιστής.»

Στην «Μουσική και άλλα πεζά», την συλλογή που περιέχ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου