Μια γυναίκα και ένας άντρας, αγαπημένο ζευγάρι, αν και φαινομενικά αταίριαστο, αποφασίζουν στα εβδομήντα τους ένα ταξίδι με πυρηνικό παγοθραυστικό στον Αρκτικό Κύκλο.
Η γυναίκα, κεντρική ηρωίδα και αφηγήτρια της ιστορίας, μας παίρνει μαζί της στο πλοίο και μας ξεναγεί στον κόσμο της - στην έρημο, στην Αγία Πετρούπολη, μέσα στο μυαλό ενός γορίλλα. Μας συστήνει το ιδιότυπο «μουσείο του εαυτού» της, όσα την έχουν διαμορφώσει με τρόπο που η απόλυτη αξία της ζωής να είναι για εκείνη η εξερεύνηση.
Μαθήματα γεωγραφίας και μαγικές λέξεις, κανιβαλισμός και μπάμπουσκες, ένας ζωολογικός κήπος δίχως κάγκελα στους κινούμενους πάγους, η ερμηνεία των ονείρων υπό την επίδραση του φωτός του μεσονυκτίου, τα πάντα επιβεβαιώνουν για την ηρωίδα ότι το να υπάρχεις είναι ένα θαύμα.
Όταν το παγοθραυστικό φτάνει στην κορυφή του κόσμου, η γυναίκα κάνει ένα λάθος που μπορεί να της στοιχίσει ακριβά. Υπάρχει άραγε κάτι που μπορεί να τη σώσει; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Σκέψεις της ηρωίδας, λίστες με εναλλακτικές ονομασίες του χιονιού, φιλοσοφικοί στοχασμοί για τη ζωή και το θάνατο, ανησυχία για το περιβάλλον και τη συμβολή του ανθρώπου στον εκφυλισμό του, καθώς και πολλές πληροφορίες για πλοία-φαντάσματα, το ζωικό βασίλειο και τον πληθυσμό των Ινουίτ που κατοικούν στον Αρκτικό, συνθέτουν ένα βιβλίο που θα ταξιδέψει τους αναγνώστες σε ανεξερεύνητα μέρη, θυμίζοντάς τους όμως πως η μαγεία κρύβεται στα πιο απλά πράγματα, αρκεί να κλείσουμε για μια στιγμή τα μάτια και να αφουγκραστούμε τους γύρω μας και το μέσα μας. Η συγγραφέας μιλά στον «Ε.Τ.» για την ιστορία της.(Βλ. εδώ)
Ποια ήταν η πρώτη ιδέα που σας ήρθε στο μυαλό και «γέννησε» αυτό το βιβλίο;
Πριν μερικά χρόνια, διάβασα στο Ιντερνετ για την ιστορία του παγοθραυστικού Λιούμποβ Ορλόβα που χάθηκε στον Βόρειο Ατλαντικό. Μου φαινόταν απίστευτο το γεγονός ότι βολόδερνε ακυβέρνητο στα κύματα για χρόνια. Υστερα ανακάλυψα ότι υπήρχαν πολλά τέτοια πλοία-φαντάσματα. Πέρασα αρκετό καιρό διαβάζοντας για χαμένα πλοία και εξερευνητικές αποστολές και κάπως έτσι προέκυψε ο «Αρκτικός».
Με ποιον τρόπο οργανώσατε το υλικό σας και τις ζωές όλων των ηρώων σας στο νέο σας συγγραφικό ταξίδι;
Συνήθως δεν έχω χάρτη όταν γράφω – είμαι από εκείνους τους συγγραφείς που πορεύονται με πυξίδα. Μαζεύω υλικό και πράγματα που με ενδιαφέρουν δίχως να γνωρίζω αν τελικά θα τα χρησιμοποιήσω. Στην προκειμένη περίπτωση, η ηρωίδα μου εμφανίστηκε κάποια στιγμή και είπε: «Με ενδιαφέρουν πολύ όλα αυτά και θέλω να κάνω ένα τελευταίο μεγάλο ταξίδι». Κι έτσι πήγαμε στον Αρκτικό
Στο βιβλίο σας η αναζήτηση της αγάπης είναι έντονη. Διαπερνά όλους τους ήρωες. Αυτό που ψάχνουν το βρίσκουν, τελικά; Μήπως πέραν της υλικής αγάπης υπάρχει και η άυλη;
Η αγάπη είναι αυτό που μένει, όταν όλα τα ταξίδια τελειώνουν.
Ο Αρκτικός Κύκλος παίζει καθοριστικό ρόλο στο μυθιστόρημα. Του προσδίδετε κάποια συμβολική σημασία;
Ξέρω ποια είναι η δική μου, αλλά για τον κάθε αναγνώστη μπορεί να είναι διαφορετική. Είναι ένα όριο που δεν πρέπει να το υπερβείς; Το τέλος; Μια μυστικιστική γη; Νομίζω ότι ο αναγνώστης πρέπει να «βρεθεί» εκεί για να καταλάβει τι σημαίνει για αυτόν.
Ποιο θα λέγατε ότι είναι το βαθύτερο θέμα στο δικό σας μυθιστόρημα;
Ο «Αρκτικός» αγγίζει πολλά θέματα. Για μένα το σημαντικότερο όλων είναι το θάμβος της ύπαρξης. Μια λέξη των Ινουίτ το αποτυπώνει πλήρως: nuannaarpoq, που θα πει «να απολαμβάνεις στο έπακρον το γεγονός ότι είσαι ζωντανός».
Η μαγεία τελικά κρύβεται στα πιο απλά πράγματα, αρκεί να κλείσουμε για μια στιγμή τα μάτια και να αφουγκραστούμε τους γύρω μας και το μέσα μας;
Ετσι. Πρέπει να εκπαιδεύσεις τον εαυτό σου να βλέπει την ομορφιά στο μικρό, στο καθημερινό, στο ευτελές. Είναι μια άσκηση παρατήρησης και σύνδεσης με το «τώρα».
Αναζητάτε το ίδιο πράγμα, με διαφορετικό τρόπο, από βιβλίο σε βιβλίο; Ζευγάρια που επαναπροσδιορίζουν τη σχέση τους αποτυπώνοντας γεγονότα, ερεθίσματα, σκέψεις και αναμνήσεις παλιές ιστορίες, όλα δεμένα μ’ έναν ιδιαίτερο και πολύ πρωτότυπο αφηγηματικό τρόπο;
Ισως σας φανεί παράξενο, αλλά αρχικά δεν είχα πρόθεση να γράψω ιστορίες για ζευγάρια που ταξιδεύουν. Εκ των υστέρων συνειδητοποιώ ότι ο Αρκτικός είναι κατά κάποιον τρόπο ο καθρέφτης της Βορινής Παραλίας. Το ταξίδι γίνεται αφορμή για να αποκαλυφθεί κάτι άλλο. Οι ήρωες συνειδητοποιούν κάτι που για καιρό τούς διέφευγε.
Ποια είναι άραγε τα καλύτερα ταξίδια; Αυτά που μας ανοίγουν το μυαλό, που μας κάνουν να σκεφτούμε διαφορετικά, που μας βοηθούν να έρθουμε πιο κοντά στον εαυτό μας και στον κόσμο;
Τα καλύτερα ταξίδια είναι αυτά που όταν τελειώνουν αισθανόμαστε διαφορετικοί, ενδεχομένως καλύτεροι. Για καιρό οι νευροεπιστήμονες παρομοίαζαν τον ανθρώπινο εγκέφαλο με κομπιούτερ. Ομως αν βάλεις έναν κομπιούτερ σ’ ένα καφέ στο κέντρο της Αθήνας και ύστερα τον μεταφέρεις στη ζούγκλα, τα αρχεία του θα είναι ίδια – κάτι που δεν συμβαίνει μ’ εμάς. Τα καλύτερα ταξίδια καθαρίζουν την κρυφή μνήμη μας, αλλάζουν τη RAM, αναβαθμίζουν το λειτουργικό μας σύστημα.
Η συνέντευξη της συγγραφέως αποκαλυπτική των προθέσεων και του τρόπου γραφής της: ο Αρκτικός, το ταξίδι, η εξερεύνηση, το μεταίχμιο, η αποκάλυψη μιας βαθύτερης ουσίας, η αλήθεια, η γνώση... Πληροφοριακό υλικό που προκαλεί ενδιαφέρον και αναπαριστά τους προβληματισμούς της αφηγήτριας. Η πρωτοοπρόσωπη αφήγηση συνδυάζεται με τεκμήρια, πληροφορίες, στοιχεία που προσδίδουν αντικειμενικότητα, άρα πειστικότητα. Η επίκαιρη θεματολογία αποτελεί συγχόνως καταγγελία ενός δυτικού τρόπου ζωής που στηρίζεται στην υπερβολική κατανάλωση, την επίδειξη πλούτου, την κυριαρχία στη φύση, την αλλοτρίωση των σχέσεων, την υπερβολική έκθεση στα κοινωνικά δίκτυα, την έμφαση στο "φαίνεσθαι".... Νομίζω, ωστόσο, ότι ο μυθιστόρημα υστερεί στην πλοκή και στη σκιαγράφηση του χαρακτήρα των πρωταγωνιστών (τουλάχιστον), Το ηλικιωμένο ζευγάρι και το ταξίδι του στον Αρκτικό μοιάζει να είναι το πρόσχημα για να αποτυπωθούν λογοτεχνικά τα θέματα που απασχολούν τη συγγραφέα. Η σχέση τους άλλωστε, όπως απεικονίζεται δεν ξεφεύγει από τα στερεότυπα και μοιάζει μελό. Εξαιρετική ωστόσο η επανάληψη της λατινικής καρκινικής φράσης "In girum imus nocte et consumimur igni ", αγαπημένη παραπομπή του συζύγου, που συνοψίζει την πορεία του ανθρώπινου είδους που παίζει με τη φωτιά και τελικά "καίγεται"!
"Η μυστηριώδης λατινική φράση είναι ένα αίνιγμα με τη μορφή παλινδρόμου- ένα παζλ που μπορεί να συνεχίζεις να το διαβάζεις κυκλικά για πάντα. Κάποιοι τν αποδίδουν στον Βιργίλιο, όπως δεν πρόκειται για κάτι αποδεδειγμένο. Είναι δε δύσκολο να μεταφραστεί με ακρίβεια, γιατί οι λέξεις έχουν τοποθετηθεί ανορθόδοξα προκειμένου να δημιουργηθεί το παλίνδρομο. Όσοι ξέρουν λατινικά θα αναγνωρίσουν τις λέξςις "νύχτα" ή "φωτιά" και ίσως θεωρήσουν πως η φράση μεταφέρει κάποιο σκοτεινό μήνυμα. Κάποιοι άλλοι ωστόσο θεωρούν ότι αναφέρεται στις νυχτοπεταλούδες,"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου