Δευτέρα 15 Ιουλίου 2024

ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ, DEEP FAKE, Εκδόσεις Αντίποδες

 


Έπρεπε να γράψω ένα λάθος μυθιστόρημα. Ο αφηγητής παρασέρνει τον ήρωα σ’ όλα τα αδιέξοδα, σ’ όλα τα λάθη, τα περιγράφει και λάθος από πάνω, εκτιμά λάθος την εποχή του, τις καταστάσεις όλες, και στο τέλος ο ήρωας πεθαίνει γιατί δεν μπορεί να γίνει τίποτα άλλο. Και πεθαίνει κι ο αφηγητής. Όλοι. Πεθαίνουν όλοι με φριχτό τρόπο, το λάθος μυθιστόρημα ξεχνιέται, και μετά από χρόνια το βρίσκει σε καλάθι ένας άλλος αφηγητής. Κάνει πλέον μισό ευρώ, αλλά δεν το αγοράζει καν. (από το οπισθόφυλλο  του βιβλίου)

Προμετωπίδες τα ακόλουθα δύο αποσπάσματα:

"Εντός του αντεστραμμένου κόσμου, η αλήθεια είναι μια στιγμή του ψεύδους" Γκυ Ντεμπόρ

"Τρόμος είναι να ξυπνήσεις μια μέρα και να δεις ότι οι παλιοί σου συμμαθητές κυβερνάνε τη χώρα" Κουρτ Βόνεγκατ

Το βιβλίο του Μάκη Μαλαφέκα στηρίζεται στο παιχνίδι του ψεύδους και της αλήθειας, της μυθοπλασίας και της πραγματικότητας, του φαίνεσθαι και του είναι ... Στο παιχνίδι αυτό μπλέκεται και ο ίδιος ο συγγραφέας, όπως δηλώνεται στο οπισθόφυλλο και στο εσώφυλλο του βιβλίου: ο συγγραφέας στηρίζεται στον ήρωα-αφηγητή Μιχάλη Κρόκο, που τυχαίνει και ο ίδιος να είναι συγγραφέας τριών βιβλίων περιπετειών ("Το Deepfake είναι το τρίτο βιβλίο περιπετειών του Μιχάλη Κρόκου, μετά το Δε λες κουβέντα... και τη Μεσακτή..."). Η ιστορία διαδραματίζεται κυρίως στην Αθήνα του 2022 και γύρω από τα Εξάρχεια, τον Πύργο, το Κουκάκι, και ελάχιστα στη Μεσσηνία. Ο αφηγητής-συγγραφέας (alter ego του πραγματικού) εισχωρεί ως κειμενογράφος στην  οργάνωση  ΟΝΕΤ , ενός σχήματος "νέας δεξιάς" που ασχολούνται με τη Νέα Ελληνική Ταυτότητα, αλλά κυρίως με "εκβιασμούς, νύχτα, προστασία, το μεταναστευτικό", προκειμένου να βοηθήσει μία φίλη του που εκβιάζεται από αυτή. Όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα έχουν διπλές ταυτότητες, ρόλους, δεν ξεχωρίζει ο φίλος από τον εχθρό, ενώ η περιρρέουσα ατμόσφαιρα μέσα και έξω από την οργάνωση είναι εκείνη της σήψης, της αλλοτρίωσης, της παρακμής, των αντιμαχόμενων συμφερόντων στην Αθήνα-Ελλάδα του σήμερα, ενώ δεν διαφαίνεται ίχνος ελπίδας και προοπτικής. Ακόμα και όσοι κατορθώνουν να επιβιώσουν μές στο ανελέητο πόλεμο των συμφερόντων τελικά φαίνεται να εντάσσονται στο σύστημα που προσπαθούν να αποκαλύψουν, όπως ο ήρωας-πρωταγωνιστής.

Κυρίαρχη ηλικιακή ομάδα είναι εκείνη των ΄90, που έχουν ζήσει τον απόηχο της μεταπολίτευσης, των οραμάτων, της ευημερίας και της ανάπτυξης και έχουν ωριμάσει στην κρίση, τη διάψευση των οραμάτων, των ελπίδων, στη διαφθορά και την παρακμή. 

"Το ΄60 τελείωσε για πάντα", συνέχισε, "και το ΄70. Τώρα πεθαίνουν και τα έιτιζ - νάιντιζ. Η ουτοπία έγινε πόζα κι η πόζα έγινε σήψη, η σήψη έγινε κρίση, κι η κρίση έφερε μαζί της όλη τη σκατίλα που βλέπεις γύρω σου. Την καταστροφή κάθε πράγματος που μας αρέσει, σε σένα και σε μένα. Την πραγματική αναρχία, το πραγματικό πανκ... Γεννηθήκαμε στο μεταίχμιο, μίστερ Κρόκο. ΄Στο πέρασμα. Ο μαγικός αριθμός είναι χίλια εννιακόσια εβδομήντα τρία" (Καθόλου τυχαίο που ο συγγραφέας γεννήθηκε το 1977 στην Αθήνα)

"Αυτή ήταν εξάλλου η γενιά μου. Άτομα που έζησαν στην τελευταία ελεύθερη κι ωραία εποχή, που την πρόλαβαν στο παραπέντε. Κυκλάδες με εισιτήριο 1.500 δραχμές και-μη-σε-νοιάζει-τίποτα, κάποια σοβαρά ακούσματα και διαβάσματα και σημειώσεις με μολύβι και φλούο, συζητήσεις στο σκοτάδι για ένα μέλλον πουυπάρχει και αύριο θα του ορμήσουμε γιατί το ΄90 έχει κίνηση και στυλ και το τρας του δεν θα μας καταπιεί, για ένα μέλλον που θα του δώσουμε να καταλάβει, που θα το πάρουμε όρθιο κόντρα στον τοίχο, λίγο μετά το σάιμπερπανκ και λίγο πριν τα κινητά, η τελευταία γενιά που έζησε κάτι μαζικά πριν περάσει στην επιβίωση, που ήταν εικόνα η ίδια πριν γίνει θέαμα, που πήρε τον εαυτό της λίγο λιγότερο σοβαρά απ' όσο όλες οι άλλες, έτσι, γιατί μπορούσε. Φρικιά με έπαρση και ταλέντο που πέρασαν ξυστά απ' το να καταλάβουν κάτι σημαντικό αλλά που δεν το κατάλαβαν..."  Η δεύτερη προμετωπίδα του βιβλίου φαίνεται να συνδέεται με τη συγκεκριμένη γενιά και όσα περιγράφονται στις σελίδες του μυθιστορήματος. Πρόκειται για το ρέκβιεμ μιας γενιάς, μιας πόλης, μιας χώρας, μιας εποχής;

Παράλληλα ο τίτλος του μυθιστορήματος αποκαλύπτει μία ακόμη σημαντική συνιστώσα της ανελευθερίας, της χειραγώγησης, της εκμετάλλευσης, της αδυναμίας διάκρισης της αλήθειας από τη ρομποτική, τους αλγορίθμους, την εικονική πραγματικότητα : αυτή της αλματώδους ανάπτυξης των κοινωνικών δικτύων, της τεχνητής νοημοσύνης, των πλαστών βίντεο και των fake news. "η τεχνολογία του deepfake μπορεί να συνδεθεί με την επεξεργασία δεδομένων ...Τύπου, όλα τα δεδομένα σου, ό,τι έχεις κλικάρει, ό,τι porn έχεις δει, ό,τι λάικ έχεις πατήσει... Και βγάζει τα συμπεράσματα μόνο του ...Αυτόματα... Το simulation hypothesis ...είναι σοβαρή θεωρία στη σύγχρονη φιλοσοφία... σου λέει πως όσο φτιάχνουμε πιο πολλή και πιο τέλεια εικονική πραγματικότητα... τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να ζούμε ήδη μέσα σε μια εικονική πραγματικότητα που έχει φτιάξει καποιος άλλος Και πωςσ οτιδήποτε μπορείς να σκεφτείς έχει προβλεφθεί ενός αυτού του simulation...ποτέ δεν ξέρεις αν αυτό που βλέπεις είναι deepfake ή όχι, γιατί εσύ μπορεί να είσαι deepfake. "

Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του μυθιστορηματικού ήρωα-συγγραφέα αποτελεί κραυγή αγωνίας για ένα συντελεσμένο σύμπαν ολοκληρωτισμού, αλλοτρίωσης, δυστοπίας, που δεν αφήνει χαραμάδες ελπίδας. Είναι αυτός  ο αληθινός κόσμος ή η εικονική του πραγματικότητα, όπως αποτυπώνεται από τον συγγραφέα. Η απάντηση επαφίεται στον καθένα από μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου